Księża rozstrzelani lub zmarli w łagrach i na wysłaniu.
(źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Albert Johannes (1875–1899-?). Należał do diecezji tyraspolskiej był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie nad Wołgą. W latach 1901 – 1905 był administratorem parafii Tonkoszurowka (Marienthal), a następnie przez kilkanaście lat (1905-1917) proboszczem parafii Kandeł w dekanacie Odessa w gubernii chersońskiej. Oskarżony o nielegalne rozdzielanie głodującym funduszy otrzymywanych na ten cel z z zagranicy, został aresztowany i skazany w Odessie na początku maja 1935 roku na 10 lat łagrów. Razem z nim w zbiorowym procesie sądzonych było wówczas kilkunastu innych księży niemieckich. W późniejszym okresie przebywał na zesłaniu i był jakoby pastuchem owiec na Dalekim Wschodzie. Dalsze losy nieznane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Aleksandrowicz Józef (1869–1893–1943). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej, a następnie łuckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. Urodził się w majątku Kochanowice k. Witebska . Bezpośrednio po święceniach kapłańskich w 1893 roku był wikariuszem żytomierskiej parafii katedralnej, a następnie (1902–1910) administratorem parafii Chabne w dekanacie Radomyśl w gubernii kijowskiej. W 1914 roku pracował jako administrator parafii Zasław, a później proboszcz parafii Sławuta w dekanacie zasławskim na Wołyniu. Uwięziony w 1919 roku, przebywał w Nowo-Spaskim Łagrze w Moskwie (niegdyś klasztor prawosławny z grobami antenatów rodziny Romanowów, zamieniony na więzienie), a następnie w więzieniu moskiewskim na Butyrkach (w 1923 roku). W 1924 roku dzięki wymianie więźniów politycznych znalazł się w Polsce i podjął pracę duszpasterską w diecezji łuckiej. W latach 1925–1926 był wikariuszem w Kowlu, a następnie w 1927 roku proboszczem parafii Potasznia w dekanacie Kostopol. W latach 1930 – 1935 pracował na stanowisku proboszcza parafii Niewirków. Od 1936 do 1939 roku był proboszczem parafii Zabłotce i administratorem parafii Litowiż w dekanacie Włodzimierz-Wołyński. Został zamordowany 11 lub 15 lipca 1943 roku przez oddziały UPA w kościele przy ołtarzu. Był kanonikiem honorowym kapituły ołyckiej. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Paweł Aszeberg ur. się w 1895 r. na Żmudzi w gub. kowieńskiej. Czując głos Bożego powołania, podjął studia w seminarium duchownym w Saratowie, a następnie w Odessie, dokąd je przeniesiono w 1918. Ponieważ sytuacja w rządzonej przez bolszewików i ogarniętej wojną domową Rosji była niepewna, został wyświęcony na księdza w 1919 r., jeszcze przed pełnym zakończeniem studiów. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Babarski Szymon (1867–1892–1919). Pochodził z diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1892 – 1894 administrował parafię Kamień Koszyrski w dekanacie Kowel. Od 1901 do 1910 roku pracował jako administrator parafii Orynin w dekanacie Kamieniec Podolski, a następnie był administratorem parafii Wołoczyska (w 1918 roku liczyła ponad 5 500 wiernych) w dekanacie Krzemieniec na Wołyniu. W 1918 roku mianowany proboszczem parafii Czarny Ostrów, liczącej w tym czasie 6146 wiernych. Niekiedy błędnie wymieniany jako Babalski. Według informacji ks. Mariana Sokołowskiego, przebywającego w 1919 roku w Winnicy, ks. Babalski został najpierw aresztowany, a następnie latem 1919 roku rozstrzelany na miejscu egzekucji, którym był cmentarz w Winnicy. Ks. M. Tokarzewski w swoim opracowaniu „Przyczynek do historii męczeństwa Kościoła rzymsko-katolickiego w diecezjach kamienieckiej i łucko-żytomierskiej 1863-1930” (Łuck 1933) podaje nieco inną wersję jego śmierci. Wg niej ks. Babarski został zamordowany przez bolszewików w 1919 roku , a jego ciało miało być rzucone psom na pożarcie. Był jednym z pięciu księży zamordowanych w diecezji łucko-żytomierskiej w pierwszym okresie władzy bolszewickiej. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, Back Johannes, s. Bernarda (1884-1908-przed 1938). Urodził się 1 stycznia we wsi Dudinkowo w guberni jekatierinosławskiej. Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1910 – 1914 był administratorem parafii Krlsruhe, w 1917 proboszczem parafii Schönfeld (Sofijewka) w dekanacie Odessa guberni chersońskiej oraz parafii Kandeł (Bogunskoje) w tym samym dekanacie. Aresztowany 17 października 1935 roku przez agentów UNKWD w obwodzie odeskim. Protokół aresztowania datowany 20 października 1935 roku. Przebywał w więzieniu w Odessie. Zarzucano mu działalność kontrrewolucyjną, usiłowania oderwać młodzież od wychowania radzieckiego, ukrywanie rzeczy kościelnych, antyradzieckie wypowiedzi jak to: „władza radziecka nie lubi narodu niemieckiego, zabiera chleb i skazuje na nędzę i głód”. 21 lutego 1936 roku przez Specjalne Kolegium Obwodowego Sądu Odeskiego skazany z art. 54 – 4 cz. II oraz 54 – 11 KK USSR na 8 lat łagrów. Zmarł na zesłaniu przed 1938 roku. Miejsce śmierci nieznane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Baran Karol (1882–1906–1918). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1907–1910 był wikariuszem parafii Latyczów. Później, przez 7 lat (1910–1917) pracował jako wikariusz , a następnie jako administrator parafii Turzysk w dekanacie Kowel oraz ad interim parafii Przewały w dekanacie Dubno. W 1918 roku został zamordowany przez bandę bolszewicką w parafii Krasiłów na Wołyniu (parafia liczyła wówczas 2200 wiernych). (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Baranowski Piotr s. Augustyna (1882-1906-1937). Pochodził z diecezji mohylewskiej. Urodził się 21 marca w Orszy. Ukończył metropolitarne seminarium duchowne w Petersburgu. W latach 1908–1909 był wikariuszem w Nieświeżu w dekanacie Słuck a następnie 1910–1911 administratorem parafii w Czeczersk w dekanacie Homel. Przez pięć lat 1912–1917 pracował jako administrator parafii Nieżyn (800 wiernych) w tym samym dekanacie. W 1917 roku ponownie został wikariuszem parafii Nieśwież. W latach 1922–1924 pozostawał na stanowisku proboszcza parafii św. Barbary i dziekana w Witebsku, a w 1925 roku administratora parafii Czernihów w dekanacie Charków. Od 1926 roku był ponownie administratorem parafii Nieżyn. Został tam aresztowany 26 kwietnia 1929 roku i 20 września tego roku został skazany na 10 lat łagrów na Sołówkach. Przybył tam 16 października 1929 roku. Jego wyrok kończył się 26 kwietnia 1939 roku. W 1 połowie 1930 roku przebywał w łagrze na wyspie Anzer. Za przynależność do wspólnoty katolickiej, założonej jakoby w tym łagrze i będąc rzekomo zwartym antysowieckim ugrupowaniem 32 księży katolickich władze USŁag w końcowym wyroku grupowego procesu z dnia 9 lipca 1932 roku zdecydowały odnośnie do jego osoby: „Wystąpić z wnioskiem o przeniesienie do jarosławskiego „specizolatora”, a do chwili otrzymania zgody trzymać na wyspach w izolacji od innych księży. Dnia 27 lutego 1937 roku znajdował się w łagrze koło miasta Kiem'. W tym samym roku 9 października 1937 roku został skazany na karę śmierci i 3 listopada tego roku rozstrzelany w łagrze na Sołówkach. (Źródło: R. Dzwonkowski, Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRR 1939-1988, Lublin 2003, s. 117). Bączkowski Tadeusz s. Kajetana i Emilii (1877-1900-1940). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej, a następnie łuckiej. Po ukończeniu seminarium duchownego w Żytomierzu i przyjęciu tam święceń kapłańskich był wikariuszem parafii Biała Cerkiew pod Kijowem , od 1904 roku administratorem parafii Różyn w dekanacie Skwyra, a w latach 1914-1919 administratorem parafii Cudnów k. Żytomierza. Od 1920 roku był wicedziekanem i proboszczem parafii katedralnej w Łucku, a następnie dziekanem i proboszczem w Kibercach. Mianowany kanonikiem honorowym kapituły Ołyckiej i proboszczem konsultorem. Aresztowany przez agentów NKWD po 17.09.1039 roku zginął bez wieści. Jеgo nazwisko, imię oraz imię ojca figuruje na liście obywateli polskich zamordowanych na podstawie decyzji biura politycznego WKP (b) i naczelnych władz państw ZSRR z 5 marca 1940 roku. Prawdopodobnie zamordowany w Bykowni koło Kijowa. Wymieniony jest również w pracy „Śladem zbrodni katyńskiej”, Warszawa 1998. (Źródło: R. Dzwonkowski, Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRR 1939-1988, Lublin 2003, s. 117). Berezowski Józef (1887-1912-po 1933). Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1914 pracował jako wikariusz par. Czerniowce (Podolskie). W latach 1917 – 1922 był administratorem parafii Jampol (dekanat jampolski), która w tym czasie liczyła 1428 wiernych. Aresztowany w 1922 roku za opór stawiany przy trzeciej z kolei rekwizycji-rabunku w kościele, został osądzony w więzieniu w Winnicy, gdzie przebywał do marca tego roku. W 1924 roku był administratorem parafii Pików. Jak się zdaje był tam jeszcze w 1933 roku. Dalsze losy nie znane. (Źródło: R. Dzwonkowski, Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRR 1939-1988, Lublin 2003, s. 162-163). Bieniecki Józef s. Wincentego (1875–1899– po 1937). Urodził się w wiosce Barbarowo w gubernii mińskiej. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej, ukończył seminarium duchowne w Żytomierzu. W latach 1902–1910 był administratorem parafii Malin w dekanacie Radomyśl, a następnie od 1910 roku administratorem i dziekanem w Radomyślu. Od 1914 do 1920 administrował parafię Uszomierz (8343 wiernych) i był dziekanem owruckim. Po raz pierwszy aresztowany w Kijowie w 1921 roku jako proboszcz nowo powstałej parafii św. Ignacego w tym mieście w związku z odmową przedłożenia władzom ksiąg inwentarzowych kościoła i obroną cennych przedmiotów kościelnych przed konfiskatą. Zwolniony po oświadczeniu, że istniejący zaledwie od paru lat kościół nie posiada jeszcze takich ksiąg i przedmiotów. W latach 1924 – 1929 administrował parafię Połonne w dekanacie Nowogród Wołyński. Aresztowany 18 stycznia 1930 roku w Połonnem. Więziony w Szepietowce, Charkowie i Kijowie. Znajdował się w grupie 30 księży polskich z Ukrainy więzionych w politizolatorze w Jarosławiu nad Wołgą i 26 maja 1930 roku skazany został na 5 lat łagrów. W grudniu 1930 roku siedział tam w pojedynczej celi. We wrześniu 1933 roku znajdował się w jednym z łagrów sołowieckich. Później przebywał na zesłaniu w Archangielsku. Będąc poważnie chory, starał się o zmianę miejsca zesłania na Mariińsk w Syberii Zachodniej, gdzie również na zesłaniu przebywał jego brat, lekarz Stanisław Bieniecki. Po pewnym czasie zdołał to osiągnąć, lecz wkrótce stracił brata i pozostał bez środków do życia. Na początki 1936 roku zwracał się o pomoc do PCK w Moskwie. Według pisma Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku został po raz kolejny aresztowany w okresie masowych aresztowań duchownych różnych wyznań w 2 połowie 1937 roku. Z całą pewnością rozstrzelany. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, Ks. Bolesław Blechman (proboszcz w parafii św. Aleksandra w Kijowie w latach 1929-1933) został aresztowany w Kijowie w 1933 roku m.in. za przygotowywanie w Kijowie 5ciu kandydatów do kapłaństwa, wśród nich wyświęceni 4 grudnia 1928 roku w Leningradzie ks. Józef Kowalski i Andrzej Rybałtowski, którzy po roku pracy zostali aresztowani w Ukrainie. Ksiądz Kowalski został rozstrzelany na Sołowskach 3 listopada 1937 roku razem z ponad trzydziestoma innymi księżmi, a ks. Rybałtowski zesłany na Syberię. Ks. Blechman został skazany na zesłanie, po którym nie miał prawa wrócić do Kijowa. Udał się do Władykawkazu, gdzie znów został aresztowany 2 grudnia 1936 roku razem z proboszczem z Władykaukazu Sługą Bożym Antonim Czerwińskim i ks. J. Rotą, którzy zostali rozstrzelani, a ks. Blechmana wysłano do łagru lub więzienia. Podalsze losy kapłana nie znane. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Adam Henryk Bogdanowicz de Rosco ur. się 12.07.1898 r. w Dolinianach koło Gródka Jagiellońskiego w ormiańskiej rodzinie ziemiańskiej. W 1911 r. rozpoczął naukę w szkole średniej im. Jana Długosza we Lwowie. W 1915 r. porzucił szkołę i wstąpił jako ochotnik do II brygady legionów. Ranny w bitwie pod Czerniowcami, powrócił do szkoły i w 1916 r. zdał egzamin dojrzałości. Następnie wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego i rozpoczął studia na wydziale teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza. W 1920 r. otrzymał absolutorium, po czym przyjął święcenia kapłańskie w obrządku ormiańskim. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Borecki Stanisław s. Tomasza (1891–1916–1938). Urodził się w miasteczku Chałoszcze (?) na Wołyniu (wg innych danych w Kołomyi w Galicji). Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu i należał do diecezji łucko-żytomierskiej. W latach 1917–1919 pracował jako katecheta w szkołach parafialnych i w szkołach PMS w Kijowie. W latach 1922–1928 (?) był administratorem parafii Białopole w dekanacie Berdyczów i par. Chałaimgródek w tym samym dekanacie. W 1925 był też czasowo administratorem parafii Wczorajsze w dekanacie Skwira i parafii Białopole w dekanacie Berdyczów. Na początku 1927 roku pracował jeszcze w diecezji żytomierskiej. Aresztowany 15 stycznia 1930 roku. Przez Kolegium OGPU skazany został na 5 lat łagrów i skierowany do politizolatora w Jarosławiu nad Wołgą. W 2-giej połowie 1930 roku siedział w celi razem z ks. Antonim Kobeciem i ks. Zygmuntem Zychem . We wrześniu 1931 roku znajdował się na Sołówkach. W grudniu 1934 roku wysłany został do sowieckiego łagru w Kiemi. 30 maja 1935 roku został zesłany do obwodu archangielskiego. Dnia 23 listopada 1937 roku został aresztowany na zesłaniu, oskarżony o działalność kontrrewolucyjną i w nocy 4 stycznia 1938 przez „trójkę” NKWD obwodu archangielskiego skazany na śmierć. Wyrok wykonano w Archangielsku 13 stycznia 1938 roku przez rozstrzelanie. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Bryńczak Mateusz, s. Michała (1864–1892–1936). Urodził się 21 września w parafii Suchożebry. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1901–1914 administrował parafię Samhorodek w dekanacie Berdyczów, a następnie (1914–1925) parafii Biliłówka w dekanacie Berdyczów oraz ad interim parafii Koziatyn w tym samym dekanacie. Pracował także w Berdyczowie. Aresztowany został tam w listopadzie 1930 roku razem z grupą katolików należących do komitetu kościelnego i skazany na 3 lata zsyłki, z prawem wyboru miejsca osiedlenia się, lecz z warunkiem „minus 6” zakaz osiedlania się w dużych miastach ZSSR w obwodach: moskiewskim, leningradzkim, na Ukrainie, na północnym Kaukazie i wielkich miastach nad morzem). Wybrał Tomsk na Syberii. 25 kwietnia 1931 roku został tam aresztowany razem z miejscowym księdzem Julianem Grońskim i 11 miesięcy spędził w więzieniu. W marcu 1932 roku został zwolniony z braku dowodów przestępstwa. Przebywając na zesłaniu zwracał się w liście z 8 września 1932 roku do GPU z prośbą o zamianę administracyjnego zesłania na Syberię na polecenie wyjazdu do Polski. W liście z 1 sierpnia 1931 roku zwracał się do PCK w Moskwie z prośbą o starania w celu uzyskania zgody władz na wyjazd do Polski jego brata, liczącego wówczas 70 lat, przebywającego w więzieniu w Tomsku. Przebywając na zesłaniu w Tomsku zwracał się za pośrednictwem miejscowej gminy katolickiej o zarejestrowanie go jako „służytiela kulta”, lecz otrzymał odpowiedź odmowną. W uzasadnieniu jednej ze swoich próśb i w odpowiedzi na oskarżenie na rzekoma zdradę, za która został zesłany, podawał fakt, że w czasie częstych zmian władzy i rozruchów na Ukrainie oddał kościół i swoje mieszkanie w parafii Biliłówka na schronienie dla ludzi,a pod koniec kwietnia 1920 roku zaopiekował się kawalerzystą z Armii Czerwonej, rannym w bitwie z wojskami polskimi pod Koziatynem k. Berdyczowa, leczył go i doprowadził do wyzdrowienia. Dnia 9 lutego 1933 roku został kolejny raz aresztowany i oskarżony o kontakty szpiegowskie z Poselstwem Polskim w Moskwie i prowadzenie w Tomsku propagandy religijnej. Nie przyznał się do winy, ale nie ukrywał swoich antysowieckich poglądów i faktu, że chrzcił dzieci. Dnia 27 lipca 1933 roku został przez „trójkę” OSO OGPU skazany na dalsze 3 lata zsyłki i pod konwojem deportowany do wsi Kozaczinskoje k. Krasnojarska. Pisał stamtąd, że wobec braku możliwości pracy i niezdolności do niej z powodu wieku czeka go śmierć głodowa. Ostatnią jego osobistą prośbą, na którą nie otrzymał pozytywnej odpowiedzi, było podanie o zgodę władz na jednorazowe odprawienie nabożeństwa w Tomsku, dokąd mógł powrócić. Zmarł w tym mieście w 1 połowie 1936 roku i pochowany został przez ks. Antoniego Żukowskiego na starym katolickim cmentarzu w pobliżu kaplicy. Trzy lata później cmentarz został zamknięty, a w czasie wojny całkowicie zniszczony. (Źródło: R. Dzwonkowski, Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRR 1939-1988, Lublin 2003, s.141) Budkiewicz Jan (1902-1926-?) z diecezji łuckiej. Był absolwentem seminarium duchownej w Łucku. Po święceniach kapłańskich mianowany sekretarzem Kurii Biskupiej w Łucku. Od 1929 roku był kolejno wikariuszem i katecheta w parafiach: Torczyn (1929), Dederkały (1930), Sarny (1933), Dubno, gdzie był rektorem kościoła pokarmelitańskiego, oraz Równe (1936-1939). Na tej ostatniej placówce pracował jako katecheta. Na początku lat 30 ukończył studia na wydziale teologicznym KUL uzyskując stopień licencjata teologii. Aresztowany podczas okupacji sowieckiej pod koniec 1939 roku przez straż graniczną w czasie próby przejścia granicy na Węgry. Zmarł w więzieniu NKWD. Data śmierci nieznana. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Budziński Franciszek s. Ignacego (1891–1916–po 1936). Urodził się 10 października. Należał do diecezji żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu i w latach 1916–1917 studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu. W 1918 roku był wikariuszem Stara Sieniawa w dekanacie Lityń na Podolu, a następnie w latach 1919 – 1926 administratorem parafii Słoboda Czernicka w dekanacie Nowogród Wołyński. Na początku 1927 roku pracował nadal w diecezji żytomierskiej. Aresztowany 13 września 1928 roku w Żytomierzu. Dnia 11 lutego 1929 roku został przez Kolegium OGPU na nadzwyczajnej sesji skazany za rozpowszechnianie książeczek do nabożeństwa na 2 lata surowej izolacji. Latem 1929 roku przebywał w więzieniu na Butyrkach w Moskwie, skąd został wysłany do łagru w Kiem' USŁON. Istnieje informacja, że po odbyciu wyroku w styczniu 1930 roku przybył do miasteczka Romanów w obwodzie wołyńskim. W latach późniejszych losy bliżej nie znane. We wrześniu 1934 roku przebywał w Briańsku. Według informacji Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 25 stycznia 1938 roku dla MSZ został aresztowany w sierpniu 1937 roku w Briańsku razem z ks. Mieczysławem Szawdzinisem, który u niego przebywał od grudnia 1936 roku po odbyciu ośmioletniego wyroku w łagrze na Sołówkach. Najprawdopodobniej rozstrzelany. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Bujalski Cyryl (1887–1913–1919). Urodził się we wsi Usicze, gm. Tirczyn, powiatu Łuck, z ojca Stefana i matki Franciszki. Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1914 roku pracował jako wikariusz w parafii Połonne (w 1918 roku liczyła 8 000 wiernych). W tym samym roku rozpoczął, jak się zdaje pracę w parafii Felsztyn. W latach 1916–1917 był administratorem parafii Czercze w dekanacie Кamieniec Podolski, która w 1918 roku liczyła 2 163 wiernych. W nocy z 13 na 14 marca 1919 roku został zamordowany przez zbolszewizowaną bandę, która przedtem przez kilka dni terroryzowała jego i jego otoczenie, m.in. przeszkadzając w procesji wokół kościoła. Przewodził jej niejaki Bronisław Zawadzki, który w czasie napadu na plebanię strzałem z pistoletu śmiertelnie ranił księdza w brzuch. Ks. Bujalski pochowany został na miejscowym cmentarzu. Parafianin pod nazwiskiem Bańkowski wystawił mu pomnik, do dziś zachowany w doskonałym stanie, podobnie jak cały cmentarz dzięki opiece miejscowych parafian i Polaków. Sługa Boży Bukowiński Władysław (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm). Władysław Bukowiński ur. się 4.01.1905 r. w Berdyczowie, w rodzinie ziemiańskiej. Edukację rozpoczętą w domu, kontynuował, najpierw w gimnazjum rosyjskim w Kijowie, a od 1917 r. w polskim gimnazjum w Płoskirowie. W 1920 r. wyjechał z rodziną do Polski. Rok później zdał maturę w Krakowie, po czym podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, uwieńczone w 1926 r. tytułem magistra. Studia prawnicze łączył z nauką w Szkole Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa UJ. W okresie studiów działał w Akademickim Kole Kresowym, organizując samokształcenie oraz pomoc materialną dla ubogiej młodzieży. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Butyniec Kalikst (1889–1914–1922). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1917–1920 był wikariuszem parafii Ilińce w dekanacie Berdyczów, a następnie administratorem parafii Oratów w tym samym dekanacie. Aresztowany 1920 (1921) wraz z wieloma innymi osobami pod zarzutem przynależności do POW, w okresie Bożego Narodzenia był przetrzymywany przez CZEKA w areszcie OO przy ul. Instytuckiej w Kijowie. Zamordowany został w nieznanych bliżej okolicznościach. Schematyzm diecezji łucko-żytomierskiej z 1923 roku wymienia go jako zmarłego w wieku 33 lat i w 8 roku kapłaństwa. Za faktyczną lub rzekomą przynależność do POW bądź współpracę z nią CZEKA wymierzała wówczas natychmiast wyroki śmierci. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Chmielnicki Zygmunt (1891–1918–1944). Urodził się 11 listopada w okolicy Łucka. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej, a następnie łuckiej. Po ukończeniu seminarium duchownego w Żytomierzu był w latach 1918–1925 administratorem parafii Horoszki i Uszomierz w dekanacie Owrucz oraz dziekanem w Owruczu. Od 1920 roku był kanclerzem kurii diecezji łucko-żytomierskiej. Aresztowany 14 listopada 1923 roku pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Polski, został zwolniony 25 grudnia tegoż roku i powrócił na poprzednie miejsce pracy. W 1924 roku był administratorem parafii Białawka w dekanacie Berdyczów. Aresztowany ponownie w pierwszych dniach czerwca 1926 roku jako administrator parafii św. Barbary w Berdyczowie, był w latach 1926 – 1927 więziony na Butyrkach w Moskwie. Dzięki wymianie więźniów 31 stycznia 1928 roku znalazł się w Polsce i rozpoczął pracę w diecezji łuckiej. Przez z górą 10 lat (1928 – 1939) był sędzią prosynodalnym w sądzie biskupim oraz ojcem duchownym w seminarium duchownym w Łucku. W latach 1931 – 1939 był redaktorem tygodnika diecezjalnego „Życie Katolickie”. Pod koniec lat 30-tych (1937 – 1939) był jednym z profesorów Instytutu Formacji Kapłanów Prawosławnych przystępujących do unii z Kościołem katolickim. W czasie okupacji niemieckiej pracował w Łucku. Według relacji grupy księży, kolegów z diecezji łuckiej, był biskupem nominatem żytomierskim, na co jednak brak jakichkolwiek dowodów. Istnieje również pogłoska o jego konsekracji biskupiej podczas okupacji niemieckiej, dokonanej przez ordynariusza łuckiego Adolfa Szelążka, o czym ten ostatni miał później powiadomić Stolicę Apostolską, Jest ona bezpodstawna, gdyż brak jest jej potwierdzenia w dokumentach Stolicy Apostolskiej z okresu II wojny światowej, zawierających m.in. przesłaną do Rzymu relację bpa Szelążka. W 1943 roku został aresztowany przez Niemców w Łucku i wysłany do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen , gdzie na skutek pobicia przez esesmana zmarł 16 lub 17 kwietnia 1944 roku. Miał zostać spalony w krematorium. Był kanonikiem kapituły ołyckiej oraz prałatem i szambelanem papieskim. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.431, Czyrski Franciszek, s. Tomasza (1882–1905–po 1937). Urodził się w Jarmolińcach na Podolu. Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1906 roku był wikariuszem parafii Wołoczyska w dekanacie Krzemieniec, a w roku następnym administratorem parafii Ptycza w dekanacie Dubno. W 1910 roku administrował parafie Orynin w dekanacie Kamieniec-Podolski. W 1914 roku był wikariuszem w katedrze w Żytomierzu. W latach 1917–1918 i zapewne później był proboszczem parafii Orynin (3310 wiernych), a w latach dwudziestych także parafii Jarmolińce. Aresztowany tam w czasie dorocznego odpustu na św. Piotra i Pawła (28 czerwca 1922 r.) po ataku konnego oddziału czekistów, w czasie którego padła salwa z pistoletów w modlący się tłum ludzi, rozpędzony następnie nahajkami. Obecnych na odpuście księży obłożono wysokimi kontrybucjami. W wytoczonym procesie ks. Czyrski został ponadto oskarżony o udział w spisach i kontrrewolucji. W 1922 roku miał mieć pod opieką także parafię Felsztyn w dekanacie Płoskirów. 16 stycznia ponownie aresztowany, przebywał w areszcie w Płoskirowie. Charkowie, Kijowie i ponownie w Charkowie (od 5 czerwca 1930 r.), gdzie 27 czerwca 1930 roku został skazany przez GPU na 7 lat łagrów i 5 lat pozbawienia praw publicznych bez konfiskaty mienia. Podstawą oskarżenia o działalność kontrrewolucyjną, szpiegostwo na rzecz Polski i tp. oraz wyroku były art. 54-2, 54- 3, 54 – 4, 54 – 5, 54 – 6 i 54 – 10 KK USSR. Potwierdzała to informacja MSZ, przesłana Prymasowi Polski 30 czerwca 1930 roku. Omyłkowo razem z 10 innymi księżmi wysłany do łagru w Kotłasie, skąd po dwóch tygodniach wszyscy zostali skierowani do politizolatora w Jarosławlu nad Wołgą. W 2 połowie 1930 roku siedział tam najpierw z ks. Antonim Kurowskim, w później w pojedynczej celi. 25 listopada 1930 roku znajdował się w łagrze na Sołówkach, gdzie przebywał jeszcze we wrześniu 1935 roku (dwa lata wcześniej, we wrześniu 1933, był w łagrze w Kiem'). Jego rodzony brat w liście do Prymasa Polski z 28 stycznia 1936 roku zwracał się z prośbą o interwencję w celu wciągnięcia ks. Czyrskiego na listę wymiany więźniów (wymiany więźniów między Polską a ZSSR zakończyły się w 1932 roku). 20 stycznia 1937 roku przebywał na zesłaniu w Mceńsku-Orle (Orioł), a w lutym tego roku w Karaczewie-Briańsku. Wedłg listy A. Ponińskiego z marca 19377 roku ks, Czyrski na początku tego roku przebywał na zesłaniu w miejscowości Karaczajew. Jego ostatni list do PCK w Moskwie pochodził z Briańska. Kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie, Tadeusz Błaszkiewicz, w piśmie do MZS z 28 czerwca 1938 roku informującym o losie 57 księży katolickich różnych narodowości, podawał, że ks. Czyrski został najprawdopodobniej aresztowany w 2 połowie 1937 roku w czasie aresztowań reszty pozostających jeszcze na wolności duchownych różnych wyznań. Najprawdopodobniej rozstrzelany. Zrehabilitowany prokuraturą wojskową w 1991 roku. Ks. Dunin – Wąsowicz Bronisław (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm, Bronisław Dunin-Wąsowicz ur. się w 1898 r. we wsi Stara Huta koło Żytomierza. W 1917 r. ukończył 4 klasę gimnazjum w Żytomierzu, po czym rozpoczął studia w miejscowym seminarium duchownym. Działania wojenne spowodowały, że formację seminaryjną kontynuował w Ołyce, a zakończył w 1922 r. w Gnieźnie. W tym samym roku przyjął w Łucku święcenia kapłańskie.W 1922 r. ks. Wąsowicz przeszedł potajemnie granicę polsko – radziecką i rozpoczął pracę jako wikariusz w Uszomierzu na sowieckiej Ukrainie. W 1924 r. został przeniesiony do parafii Wieledniki. W następnym roku został administratorem parafii Makarów koło Kijowa, z rezydencją w Kławdiwie, gdzie zbudował kaplicę. W maju 1926 r. został aresztowany na stacji kolejowej w Kławdiwie. Wolność odzyskał w grudniu 1926 r. Miesiąc później został ponownie aresztowany i skazany na 3 lata łagru na Sołówkach. Skierowany do obozu Kiem, otrzymał pracę sanitariusza w szpitalu dla wenerycznie chorych. Po przepracowaniu tam 3 lat przedłużono mu karę o 3 lata zesłania do Krasnojarskiego Kraju, a po ich upływie znów o dalsze 3 lata. W czerwcu 1931 r. znajdował się w politizolatorze w Irkucku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Dziendzik Michał (1866–1889–1918/1919). Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1894 roku był wikariuszem w katedrze kamienieckiej, a później kolejno administratorem w par. Połonne (1902 – 1907), Międzybórz (1910), Bar (1914) oraz parafii Obodówka (1917 – 1918) w dekanacie Bałta, która liczyła wówczas 3128 parafian. Jeden z pięciu pierwszych księży zamordowanych na Podolu w latach 1918 – 1919. Według informacji ks. M. Tokarzewskiego „bestialsko zamordowany przez wojska ukraińskie Petruszewicza”. Relacje byłych parafian mówią o tym, że został przerżnięty piłą. Ks. Ejzenkrajn Piotr (Peter Eisenkrein) (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 389-390, Eisenkrein Peter, s. Petera (1885–1908-1937). Urodził się we wsi Blumenfeld w gubernii taurydzkiej. Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1908–1911 pracował jako wikariusz parafii Kostheim w gubernii taurydzkiej, w dekanacie jekatierinosławskim. W 1911 roku był administratorem parafii Blumenfeld w gubernii chersońskiej, w dekanacie nikołajewskim. Dojeżdżał także do kolonii Małachowo, gdzie obsługiwał kościół do czasu jego zamknięcia w 1935 roku. 18 października 1935 roku został aresztowany w Blumfeld przez agentów GPU obwodu odeskiego. 21 lutego 1936 roku Specjalna Komisja Odeskiego Sądu Obwodowego skazała go na 8 lat łagrów. Zarzucano mu przynależność do kontrrewolucyjnej grupy duchowieństwa niemieckiego. Istnieje informacja, że 25 maja 1936 roku został deportowany na Syberię, inne źródła podają, że pokaranie odbywał na Sołówkach, gdzie 8 grudnia 1937 roku był zamordowany. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Erk Ludwig s. Mikołaja (1896–1924–1937). Urodził się 12 marca we wsi Mandrowo. Należał do diecezji tyraspolskiej. Ukończył niższe seminarium duchowne w Saratowie i przez pewien czas był alumnem wyższego seminarium w tym mieście. Opuścił je i udał się do Feldkirch pod Wiedniem, gdzie jednocześnie studiował teologię i medycynę. W 1915 roku powrócił do Saratowa i ukończył studia teologiczne. Zaraz potem udał się ze swoim przyjacielem, Adamem Zimmermannem, na Syberię, gdzie pracował jako nauczyciel. W 1923 roku powrócił na Ukrainę i tu w maju 1924 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rak emerytowanego bpa Antoniego Zerra, mieszkającego na Krymie. Przez pewien czas pracował w parafii Selz w dekanacie Odessa. W 1927 roku dobrowolnie udał się na Syberię, gdzie bardzo ofiarnie pracował jako wędrowny duszpasterz katolików rozproszonych na obszarze 11 tys. km kw. Wielkim ułatwieniem i pomocą w jego pracy duszpasterskiej było to, że był jednocześnie bardzo dobrym lekarzem. 23 marca 1930 roku został aresztowany jako duszpasterz w Sławgorodzie na Syberii Zachodniej, skazany na 10 lat łagrów i wysłany do łagru na Sołówkach z końcem wyroku 8 listopada 1939 roku. Przybył tam 25 sierpnia 1930 roku. W 1930 – 1931 roku przebywał w łagrze na wyspie Anzer i był zatrudniony w pralni obozowej. W liście ks. Hieronima Cerpenty z 25 lutego 1932 roku do Poselstwa Polski w Moskwie, przejętym przez GPU, zawarta jest, mylna zapewne informacja, że ks. Erk został skazany na 10 lat zesłania. Na posiedzeniu władz w USŁagu na Sołówkach 9 lipca 1932 roku poświęconym działalności rzekomego zwartego antysowieckiego ugrupowania, stworzonego jakoby przez 32 księży katolickich więzionych na Wyspach Sołowieckich , podjęto co do ks. Erka następującą decyzję: „Wystąpić z wnioskiem o przeniesienie do jarosławskiego „politizolatora”, a do chwili otrzymania decyzji trzymać na wyspach w izolacji od innych księży”. W wykazie Alfreda Ponińskiego 25 listopada 1937 roku został tam aresztowany, skazany na śmierć i 8 grudnia 1937 roku rozstrzelany. (źródło: http://catholic-odessa.info/PL/kuria/bp-fizon-PL.htm, З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ, Біографії римо-католицьких священиків, s.428-429) Frison Aleksander bp s. Iwana (1873-1901-1937), bp i administrator apostolski w Odessie. Urodzony 5.05 1873 w niemieckiej wiosce Baden k. Odessy w rodzinie niemiecko-rosysjskiej. Po rozpoczęciu studiów w seminarium duch. w Saratowie został wysłany na dalsze studia do Rzymu. Odbywał je przez 6 lat w Collegium Germanicum, uzyskując doktoraty z filozofii i teologii. W 1902 powrócił do diecezji Był kolejno wikariuszem w katedrze saratowskiej, kapelanem biskupa, kanclerzem kurii biskupiej w Saratowie, profesorem seminarium duch. w tym mieście, a od 1910 jego rektorem. W latach 1915-1925 pracował jako proboszcz par. Kercz w dek. Symferopol i dziekan. W 1926, w związku z ukrytą reorganizacją administracji Kościoła kat. w ZSSR, dokonaną przez pap. Piusa XI, został mianowany administratorem apostolskim. dla płd.-zach. części Diecezji Tyraspolskiej z rezydencją w Odessie i 10.05.1926 potajemnie konsekrowany w kościele św. Ludwika w Moskwie na biskupa tytularnego Limiry przez wysłannika papieża, bpa Michela d'Herbigny'ego. Po ujawnieniu tego faktu otrzymał nakaz zamieszkania w Symferopolu, co go odcinało od kontaktu z wiernymi w rejonie Odessy. Mieszkał przy ul. Gorkiego 24 m. 14. Jesienią 1929 został aresztowany pod zarzutem nielegalnego wyświęcenia na biskupa i rzekomego udzielania pomocy wojskom białogwardyjskim. Zwolniony w 1931, pozostawał pod nieustanną i ścisłą inwigilacją GPU. W Symferopolu cieszył się dużym uznaniem miejscowych katolików pol. W 1933 został ponownie aresztowany i oskarżony o nielegalne dopuszczanie nieletnich do służby liturgicznej oraz ich deprawację (na prośbę rodziców zgodził się na to, by chłopiec zapalił świece przy katafalku podczas nabożeństwa za zmarłych i przygotował kadzielnicę). Na pewien czas zwolniony i ponownie, razem ze swoją matką i siostrzenicą, aresztowany 10.10.1935 pod zarzutem prowadzenia działalności szpiegowskiej na rzecz Niemiec. Podstawą oskarżenia było znalezienie w jego mieszkaniu podczas rewizji kilku dolarów – potraktowano je jako zapłatę za czynności szpiegowskie. Był przetrzymywany w piwnicach więzienia w Symferopolu. Cierpiał z powodu choroby oczu i bardzo osłabionego wzroku. W wyniku procesu toczącego się przy drzwiach zamkniętych w dn. 11-17.09.1936 na podstawie oskarżenia o przestępstwa polityczne przewidziane w art. 58-4 i 54-11 KK RSFSR został skazany na śmierć przez rozstrzelanie. 10.04.1937 Specjalne Kolegium Sądu Najwyższego RSFSR zatwierdziło ten wyrok. 20.06.1937 został rozstrzelany w więzieniu na Butyrkach w Moskwie. Swą ostatnią wolę wyraził w formie pisemnej w trzech punktach: 1.Spotkanie z krewną Magdaleną 2.Zwrot biblii i modlitewnika 3.Spowiedż u ks. Gudaitisa (jedyny kapłan na Krymie). Żadna z trzech próśb nie była spełniona. Nie był więziony w łagrze na Sołówkach, jak podają niektóre notatki dotyczące jego osoby. Wymieniana jest także nieco inna, niedokładna data śmierci (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Fröhlich Anton (1895–1917-?). Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Po święceniach kapłańskich był wikariuszem parafii Heidelberg w dekanacie Jekatierinburg w gubernii taurydzkiej, a później w latach 1924–1934, duszpasterzem w München w dekanacie Nikołajewo w gubernii Chersońskiej. Został aresztowany i skazany na roboty w łagrach. W latach 1935–1939 pracował jako aptekarz w łagrze Komi ASSR . Później 1939–1941 był jakoby buchalterem w sowchozie w Astrachaniu. Dalsze losy nie znane. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.430, Furch Johannes (1894–1918–1930). Urodził się w parafii Krasnoje, rejonu Akerman w Besarabii. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie i należał do diecezji tyraspolskiej. Od 1921 roku był proboszczem parafii Emmental w Besarabii. Od lutego 1923 do 1928 roku administrował parafię Selz. Aresztowany w Odessie 19 października 1928 roku (wg innych danych 22 października 1928 roku), gdzie rozpoczął pracę. Został skazany na 5 lat łagrów. Zarzucano mu, że wygłaszał w kościele kazania kontrrewolucyjne. Do winy się nie przyznał. Wysłany do BBŁagu, gdzie zmarł 19 lutego 1930 roku. Zrehabilitowany 14 marca 1995 roku. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Karol Gałęzowski ur. się w 1879 r. w Latyczowie na Podolu. Czując głos Bożego powołania wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Żytomierzu. W 1908 r. przyjął święcenia kapłańskie. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 382-383, Gański (Hański) Stanisław, s. Grzegoża (1880 – 1907 – 1937). Urodził się w Berdyczowie. Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1910 roku był administratorem parafii Aleksandria w dekanacie Równe, a w 1914 roku administratorem parafii Jemilczyn w dekanacie Włodzimierz-Wołyński. W latach 1918 – 1921 pracował na stanowisku administratora parafii Michałpol w dekanacie Latyczów, a następnie administratorem parafii Orynin w dekanacie Kamieniec-Podolski. W 1922 roku był kilkakrotnie chwilowo aresztowany w związku z konfiskatami w kościołach. W latach późniejszych pozostawał na stanowisku administratora parafii Derażnia Podolska w dekanacie Latyczów. Został tam aresztowany i uwięziony. Według opinii Konsulatu Polskiego w Kijowie wyrażonej w piśmie do z 21 października 1927 roku, został zwolniony z więzienia dla celów politycznych w związku z powstaniem pięcioosobowej tzw. grupy inicjatywnej duchowieństwa katolickiego na Рodolu, stworzonej pod presją GPU. Jej celem, według planów GPU, było wywarcie wpływu na administratorów apostolskich diecezji żytomierskiej, ks. Kazimierza Nakręckiego, i kamienieckiej, ks. Jana Świderskiego, by z okazji 10-lecia rewolucji bolszewickiej ogłosili odpowiednia deklarację kościelną (szerzej na temat deklaracji w biogramach ks. Świderskiego i ks. Nakręckiego). Przed ogłoszeniem deklaracji ks. Hański domagał się jakoby od swojego przełożonego ks. Jana Świderskiego (niewątpliwie pod wpływem GPU), zwołania synodu księży tej diecezji celem omówienia stosunku Kościoła katolickiego na Ukrainie do władz sowieckich. Został ponownie aresztowany 26 stycznia 1930 roku w Derażni i 17 maja 1930 roku skazany przez GPU za rzekome szpiegostwo na 8 lat łagrów. We wrześniu 1930 roku był więziony w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą, a następnie deportowany do łagru na Wyspach Sołowieckich, gdzie jego obecność notowano w latach 1932 – 1934. W 1932 roku parafianie ze Żmerynki zebrali 100 rubli i przesłali do PCK w Moskwie z prośbą o wysłanie ich ks. Hańskiemu na Sołówki. On sam w liście do PCK z 17 czerwca 1934 roku donosił, że nie otrzymał z Moskwy pozwolenia na korespondencję z siostrą Zofią Stanisławą w Derażni w obwodzie Winnica, z którego korzystał będąc w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą, podczas gdy inni księża przebywający na Sołówkach takie pozwolenie otrzymali. Siostra została na dwa miesiące aresztowana, pozostawiając na ulicy 9-letnią córeczkę. Bezskutecznie starał się o wciągnięcie na listę wymiany więźniów. Jego siostra Helena została zesłana do Kazachstanu. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał nadal na Sołowkach. Według protokołu trójki NKWD nr 198 został 25 listopada 1937 roku skazany na śmierć i po dwóch tygodniach, 8 grudnia 1937 roku, rozstrzelany w łagrze na Sołówkach. Zrehabilitowany prokuraturą obwodu Archangelskiego 17 lipca 1989 roku. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 382-383, R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Gaszyński Leonard, s. Antoniego (1867–1893–1937). Należał do archidiecezji mohylewskiej i był następcą aresztowanego w 1927 roku administratora apostolskiego w Charkowie, ks. Wincentego Ilgina ze wszystkimi jego uprawnieniami. Urodził się na Białorusi. Był absolwentem seminarium duchownego w Petersburgu. Pracował w Mińsku, Kronsztadzie, Mohylewie, w latach 1925 – 1927 administrował parafię Ługa w obwodzie charkowskim. Po aresztowaniu w Charkowie w grudniu 1927 roku ks. W. Ilgina administratora aposyolskiego na południową część archidiecezji mohylewskiej, objął w 1928 roku te parafie. Według opinii Konsulatu Polskiego w Leningradzie i Wydziału Konsularnego RP w Moskwie z 1938 roku miał uprawnienia kościelne swojego poprzednika. Mieszkał ze swoją cioteczną siostra i był szczególnie prześladowany i nękany przez GPU/NKWD. 12 sierpnia 1937 roku został aresztowany jako jako ostatni pozostający na stanowisku kapłan katolicki na lewobrzeżnej Ukrainie. Aresztowana została także stara kobieta sprzątająca w kościele, siostra księdza Gaszyńskiego oraz cała „dwadcatka” (rada parafialna), których mienie zostało konfiskowane. Pomimo to miejscowi katolicy przedstawili władzom listę 50 osób, zgodnie wymaganiami prawa, do zatwierdzenia nowej gminy religijnej, konieczną dla zaistnienia parafii, co było aktem heroicznej odwagi. Ks. Gaszyński 24 września 1937 roku został skazany na śmierć przez rozstrzelanie. 11 października 1937 roku został rozstrzelany razem z 11 swoimi parafianami. W następnym roku został zamknięty kościół i zamieniony na rekwizytornię teatralną, dzięki czemu nie został zniszczony. Ks. Gaszyński 22 sierpnia 1958 roku został zrehabilitowany razem z represjonowanymi w jego sprawie osobami. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 382-383, Hoffaman (Goffman) Antoni, s. Johanna (1898-1923-?). Należał do diecezji tyraspolskiej. W roku akademickim 1917/1918 był na II roku studiów w seminarium duchownym w Saratowie, którego nie ukończył na skutek przewrotu bolszewickiego. Studia kontynuował konspiracyjne i w ten sam sposób otrzymał w Selz święcenia kapłańskie z rąk emerytowanego biskupa diecezji tyraspolskiej Antoniego Zerra. W latach 1924–1934 był proboszczem prafii Landau w dekanacie Nikołajewsk gubernii chersońskiej. Po aresztowaniu w listopadzie 1934 roku został oskarżony o nielegalne dysponowanie funduszami otrzymanymi z zagranicy na rzecz głodujących księży. 27 kwietnia 1935 roku skazany w Odessie na 10 lat łagrów. Według informacji Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku przebywał na zesłaniu w Karagandzie (wymieniony pod zmienionym nazwiskiem A. Hofferman), natomiast inne źródła podają, że przebywał w łagrze w Bamłagu (Chabarowski kraj), gdzie 28 listopada 1937 roku został znów aresztowany i skazany na karę śmierci. Wyrok został wykonany 27 grudnia 1937 roku. Zrehabilitowanу jako ofiara represji politycznych 30 października 1992 roku. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Grzegorzewski Stanisław, s. Antoniego (1905-?). Alumn konspiracyjnego seminarium duchownego w Kijowie, kierowanego w latach dwudziestych przez ks. Kazimierza Naskręckiego i ks. Teofila Skalskiego . Urodził się w 1905 roku w Żmerynce w rodzinie robotniczej . Po 1920 roku nielegalnie udał się do Polski, gdzie przez kilka miesięcy przebywał w areszcie. Po uwolnieniu wrócił na Ukrainę i zamieszkał w Kijowie u ks. Teofila Skalskiego. Od 1925 roku przygotowywał się do kapłaństwa, słuchając wykładów ww. księży oraz ks. Bolesława Blechmana. Studiował w szkole muzycznej w Kijowie. Koszty nauki pokrywał ks. Naskręcki. Należał do ukrytego koła Żywego Różańca. Aresztowany 5 maja 1929 roku i skazany na 3 lata łagrów. Dalsze losy nie znane. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 385-387) Gudajtis Mateusz, s. Mateusza. Urodził się w 1873 roku we wsi Nendrine Mariamposkiego pow., gub. Suwałkowskiej w chłopskiej rodzinie. W 1897 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Przez słabe zdrowie (gruźlicę) przeniósł się n Krym, gdzie od 1914 roku pracował administratorem kościoła w Jałcie. W 1922 roku został mianowany administratorem w parafii w Sewastopolu. Jesienią 1935 roku był jedynym katolickim księdzem na Krymie, który mógł pełnić posługę kapłańską. 26 grudnia 1935 roku został aresztowany i oskarżony o szpiegostwo. Podczas przesłuchiwań nie współpracował ze śledztwem i odmawiał podpisywać protokoły. Za co był trzymany w jednoosobowej celi, pozbawiony spacerów i przesyłek, nie pozwalano mu nawet czytać. Księdzu Gudajtisowi zarzucano także udział w „kontrrewolucyjnej faszystowskiej organizacji Kościoła katolickiego”, do składu której wchodziło 34 osoby, a na jej czele stał bp Aleksander Frizon. Kapłan wszystkie zarzuty odrzucał i uważał je za wymyślone przez śledczych. W marcu 1937 roku ks. Gudajtis został skazany na 10 lat więzienia. Dalsze losy kapłana nie są znane. Według niepotwierdzonych dokumentalnie informacji ks. Gudajtis razem z bp Frizonem został rozstrzelany na cmentarzu w Symferopolu. 26 czerwca 1991 roku został zrehabilitowany jako ofiara represji politycznych. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 387, Gutowski Albin (1862–1888–1935). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. Od 1894 roku był wikariuszem parafii Biała Cerkiew e dekanacie kijowskim. W latach 1917 – 1925 pracował jako administrator parafii Stawiszcze i czasowo parafii Bohusław w dekanacie Humań, gdzie był dziekanem. W latach późniejszych administrował także parafię Tetyjów w tym samym dekanacie. W latach 1931-1935, a zapewne i wcześniej był również administratorem par. Pohrebyszcze w dekanacie Berdyczów. Był aresztowany i prześladowany przez władze sowieckie. Zmarł w 1935 roku w Pohrebyszczach. Miał tytuł prałata i szambelana papieskiego. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Hatzenböller Michael (1878–1904–1937). Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Był wikariuszem parafii Kostheim. W latach 1905 – 1907 był zastępcą proboszcza parafii Obermonżur. W 1908 roku był administratorem parafii Karlsruhe, a w latach 1909 – 1917 i zapewne później – proboszczem parafii Zułc w dekanacie Nikołajewsk w gubernii chersońskiej. W 1928 roku był dziekanem w Eichwald. Według informacji Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku zmarł w październiku 1937 roku w więzieniu w Mariupolu. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Heut Peter (1894–1917–po 6 czerwca 1941). Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Przed 1927 rokiem pracował na stanowisku administratora parafii Petersheim i dziekana w Eichwald. W latach 1928–1932 był administratorem parafii Grosswerder (Marinowka) w dekanacie Bierdiansk w dawnej gubernii taurydzkiej. Aresztowany w 1932 roku w Nowoczerkasku i 10 stycznia 1933 roku skazany na 10 lat łagrów. Przebywał w łagrze Miedwieżja Gora. Ostatnie jego pismo wysłane do PCK w Moskwie datowane jest w kwietniu 1936 roku. Według listy A. Ponińskiego przebywał tam nadal na początku 1937 roku. Dnia 6 czerwca 1941 roku wysłany do kargopolskiego łagru. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Hoffmann Johannes (1868–1893–1919/1920?). Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1893 – 1897 pracował jako wikariusz z prawami proboszcza w parafii Blumenfeld w dekanacie Nikołajewsk w gubernii chersońskiej. W latach 1897 – 1919 był duszpasterzem parafii Heidelberg (Mołoczna)dekanat Jekatierinosław w gubernii jekatierinosławskiej. W czasie wojny domowej i ucieczki na Krym zamordowany przez żołnierzy rozbójniczej bandy Machny. Jego ciało zostało pocięte na kawałki i rzucone na żer ptakom i zwierzętom. Ks. Ihly Nikodem (Ihly Nikodemus) (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 392, Ihly Nikodemus (1882–1910-?). Urodził się 8 lutego w Karlsruhe k. Odessy w gubernii chersońskiej. Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1911–1919 pracował jako wikariusz parafii Hölzel i dziekan w Seelmann, a później 1921–1924 w Rastadt. W 1928 był proboszczem par. Heidelberg w dek. Dniepropietrowsk. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm, З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ, Біографії римо-католицьких священиків, s. 437-438) Stanisław Jachniewicz ur. 29.04.1888 r. w Krzemieńcu na Wołyniu w rodzinie mieszczańskiej. Tu pobierał pierwsze nauki w dwuklasowej szkole miejskiej. Następnie ukończył gimnazjum w Niemirowie, po czym zdał egzamin na ucznia aptekarskiego. W lutym 1907 r. wstąpił do seminarium duchownego w Żytomierzu. Po zdaniu matury w 1911 r. został skierowany na studia w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie w 1915 r. uzyskał stopień magistra teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał rok wcześniej z rąk bpa Jana Cieplaka w Petersburgu. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Jarosiński Bronisław (1881–1907–?). Należał do zakonu Karmelitów Bosych i na początku lat 20-tych (1923) był rektorem kościoła pw. Matki Bożej z Góry Karmelu w znanym klasztorze tego zakonu w Berdyczowie na Wołyniu. Po serii kazań wygłoszonych na Podolu był wzywany do GPU w Charkowie. Pozostawiono go na wolność, lecz przewidywano, że zostanie aresztowany i postawiony przez sądem. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Jaufmann Pfilipp (1877–1901–po 28 czerwca 1938). Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchownym w Saratowie. W 1902 roku był wikariuszem parafii Kostheim, a w latach 1903 – 1917 najpierw wikariuszem, a następnie proboszczem parafii Poniatowka w gubernii chersońskiej, dekanatu Odessa. Dnia 22 kwietnia 1935 roku został aresztowany i uwięziony w Odessie. 28 sierpnia 1935 roku z grupą 11 księży wysłano go do Tomska. Jego krewni mieli z nim kontakt do 8 grudnia 1937 roku. Według pisma Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku do MSZ przebywał wówczas na zesłaniu w Karagandzie. Dalsze losy nie znane. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 390-391, Jendruszak Marian, s. Józefa (1891–1914–1938). Urodził się we wsi Bolwerżyszki, pow. Mariampol na Litwie, w rodzinie chłopskiej. Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1917–1918 i zapewne później był administratorem parafii Zbrzyż (2402 wiernych) w dekanacie Kamieniec-Podolski. W 1924 roku miał pod opieką parafie Zbrzyż i Kutkowce. W tymże roku został aresztowany, ale po pewnym czasie zwolniono go z aresztu. Był nękany przez GPU. Według informacji konsula polskiego w Kijowie, M.Z.Babińskiego, dla MSZ z 21 października 1927 roku został aresztowany 28 września 1927 roku i skazany wraz z ks. Walerianem Szymańskim na 5 lat wysiedlania z Ukrainy, co mogło także oznaczać zesłanie. Po powrocie na Ukrainę na początku lat 30-ch dojeżdżał do parafii Kutkowce. 26 listopada 1931 roku w Kamieńcu-Podolskim został ponownie aresztowany. W grudniu tego roku znajdował się w więzieniu w Charkowie. Otrzymał wyrok 3 lata zesłania na Syberię do stacji Kuziema Murmanskoj Żeleznoj Dorogi. Odbył wyrok i w grudniu 1936 roku znajdował się w Żytomierzu. Według listy A. Ponińskiego przebywał tam nadal na początku 1937 roku bez prawa opuszczania tej miejscowości. 6 sierpnia 1937 roku został tam ponownie aresztowany z oskarżenia o prowadzenie kontrrewolucyjnej działalności i rozpowszechnianie prowokacyjnych czytanek. 11 sierpnia 1937 roku wciągnięty na listę więźniów specjalnych NKWD. 17 sierpnia 1937 roku postanowieniem „trójki” przy Kolegium NKWD został skazany na śmierć i 24 września 1938 roku rozstrzelany w Kijowie (niektóre źródła podają, że w Żytomierzu). Zrehabilitowany 31 lipca 1989 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Kapłonowski Emmanuel, s. Franciszka (1872–1897–1937). Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1902–1910 pracował jako administrator parafii Łabuń w dekanacie Zasław. W 1914 roku przebywał w klasztorze oo. Franciszkanów (Bernardynów) w Zasławiu bez stanowiska. W 1918 roku był administratorem parafii Stara Uszyca, a w 1922 roku parafii Żwańczyk (4049 parafian), gdzie w związku z konfiskatą-rabunkiem liturgicznych przedmiotów kościelnych był dwukrotnie aresztowany i uwolniony po odbyciu wyznaczonej kary. W 1924 roku miał pod opieką trzy parafie: Stara Uszyca, Sokólce i Zamiechów. W 1931 roku został skazany na 3 lata łagrów w północnej Syberii. 19 marca 1932 roku znajdował się w jednym z łagrów, a 11 marca 1933 został zwolniony. Prawdopodobnie zmarł na zesłaniu w Kotłasie. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Karpińki Józef, s.Stanisława (1888-1913-1937). Urodził się we wsi w Starożebry w gubernii płockiej w Polsce. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1914 roku był wikariuszem i katechetą w parafii Starokonstantynów (Stary Konstantynów), która w 1918 roku liczyła 5418 wiernych. W 1920 roku administrował tymczasowo parafię Butowce w dekanacie starokonstantynowskim (1480 parafian). W tym samym roku udał się do Polski z wycofująca się spod Kijowa armia polska, lecz na polecenia ordynariusza diecezji łucko-żytomierskiej, bpa Ignacego Dub-Dubowskiego, nielegalnie przekroczył granicę i wrócił do Starokonstantynowa. W następnym roku został przeniesiony do parafii Machnówka , dekanat Berdyczów (w 1918 roku liczyła 7931 wiernych), w której pracował przez 9 lat. Do chwili aresztowania 26 października 1930 roku był także duszpasterzem w okolicznych parafiach, pozbawionych opieki religijnej. Podczas śledztwa postawiono mu długą listę zarzutów. Został oskarżony o to, że był „członkiem kontrrewolucyjnej organizacji, do której wchodziła grupa księży i polskiej inteligencji; utrzymywał jawną kwaterę dla agentów II Oddziału armii polskiej Lachowicza, na początku 1921 roku przeprowadzał wśród Polaków zajadłą, antysowiecką agitację, skierowaną przeciwko władzy sowieckiej. W tym celu wykorzystywał kazania, w których mówił o upadku ducha patriotyzmu polskiego, zachęcał do nieposyłania dzieci do szkół sowieckich , niewstępowania do kolektywów, grożąc za to anatemami. W rezultacie tych działań w wioskach jego parafii zakorzeniły się głęboko te idee, umocniły się kółka różańcowe i tercjary, a także rozeszły się pogłoski o bliskim wybuchu wojny i upadku władzy sowieckiej . Pod jego wpływem duża liczba młodzieży polskiej, przy jego pomocy, nielegalnie zbiegała do Polski. 12 maja 1930 roku skazany na 10 lat łagrów na Wyspach Sołowieckich. Przez pewien czas przebywał w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą w grupie 30 księży polskich z Ukrainy. Przebywając tam prosił za pośrednictwem PCK w Moskwie o pozwolenie na korespondencję ze swoją gospodynią z Machnówki, które otrzymał. Odmowna odpowiedź otrzymał natomiast na prośbę o korespondencję ze swoja siostrą zamieszkała w Polsce, w Lublinie. W łagrze na Sołówkach znalazł się w październiku 1930 roku. W styczniu 1934 roku przebywał w łagrze Kiemˊ. Na początku 1937 roku znajdował się w łagrze na Sołówkach. Bezskutecznie starał się o wciągnięcie go na listę wymiany więźniów z Polską. 9 października 1937 roku skazany na karę śmierci i 3 listopada 1937 roku rozstrzelany w łagrze na Sołówkach. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Kasprzykowski Stanisłąw, s. Stanisława (1883–1909– po sierpniu 1937). Urodził się w Szumbarze na Wołyniu. Należał do diecezji kamienickiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1910 roku był wikariuszem w kościele katedralnym w Łucku, od 1913 roku administratorem parafii Jampol. W latach 1917–1924 i zapewne później pracował jako administrator parafii Czerniejowce (liczyła wówczas 7010 wiernych) w dekanacie Jampol. Przed rewolucją bolszewicką i po wybuchu I wojny światowej odznaczył się na polu oświaty i działalności społecznej. W tym ostatnim okresie miał założyć 15 szkółek polskich i utrzymyuwać je własnym staraniem. W anonimowym opracowaniu z 1924 roku na temat sytuacji Kościoła katolickiego na Ukrainie, sporządzonym dla polskiego MSZ, zawarta jest opinia, że razem z kilkoma innymi księżmi miał zamiar wkrótce wyjechać do Polski, co nie nastąpiło. Aresztowany został 28 stycznia 1930 roku i wysłany do więzienia w Kijowie, gdzie w grupowym procesie został skazany na 7 lat łagrów na Sołówkach. Osadzony w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołga w grupie 30 księży polskich z Ukrainy. Przybywał tam do 1933 roku. Wysłany na Sołówki pomimo nadwerężonego zdrowia i skierowany do robót przy wyrębie lasów. Przebywał tam jeszcze w październiku 1934 roku. We wrześniu 1936 roku zesłany został do miejscowości Mcensk-Karaczajewo koło miasta Orioł. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał tam nadal. W liście do delegatury PCK w Moskwie z marca 1937 roku pisał m.in. o bezskutecznych wysiłkach znalezienia pracy na zesłaniu: „Zwracałem się już do 18 różnych instytucji i wszędzie odmowa i odmowa. Ciężko mi napisać takie zdanie: proszę jeszcze o pomoc; ale jestem zmuszony. W piśmie Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 sierpnia 1938 roku jest wymieniony wśród niedawno aresztowanych. Prawdopodobnie aresztowany został na zesłaniu w sierpniu 1937 roku. Dalsze losy nie znane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Kaszczyc Adolf, s. Kajetana (1888–1914–po 1936). Urodził się we wsi Кoziany k. Oszmiany na Wileńszczyźnie w rodzinie chłopskiej. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1917 roku pracował jako administrator parafii Klewań w dekanacie Równe. W latach 1920–1924 był najpierw tymczasowo, a następnie na stale administratorem parafii Różyn w dekanacie Skwira. Na początku 1927 roku pracował na terenie diecezji żytomierskiej w parafii Białogródka w dekanacie Zasław (w 1918 roku liczyła 6 188 wiernych). Został tam aresztowany i skazany na trzy miesiące robót przymusowych za „trwonienie wspólnotowego majątku i pieniędzy” gminy religijnej, która go zatrudniała. Ponownie aresztowany, jak się zdaje, w 1931 roku, gdyż 11 grudnia tego roku była rozpatrywana jego sprawa śledcza. O jego aresztowaniu donosiło kancelarii Prymasa Polski pismo MSZ z 9 marca 1932 roku. Skierowany został do więzienia GPU w Berdyczowie. Akt oskarżenia zarzucał mu tym razem, że „przeprowadzał systematyczną agitacje kontrrewolucyjną przeciw władzy socjalistycznej wśród obywateli polskiej narodowości, wykorzystując uczucia religijne; przygotowywał się do przejścia za granicę”. Skierowanie do Berdyczowa skończyło się poleceniem: „Oskarżenie ks. Kaszczyca skierować do rozpatrzenia „trójki” przy kolegium GPU USSR z wnioskiem o zastosowanie do oskarżonego socjalnego zabezpieczenia - zamknięcia w ITŁ na 8 lat. Na początku 1932 roku został zaocznie skazany w trybie administracyjnym przez „trójkę” GPU Berdyczowie na 8 lat łagrów. Dalsze losy nie znane. Z akt osobowych, do których wpisano rehabilitację w 1990 roku, wynika, że po dobyciu kary na miejsce zamieszkania nie wrócił. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Kelus Antoni (1872–1895–1927). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1902 – 1905 pracował jako wikariusz parafii św. Aleksandra i katecheta w 3 gimnazjum podolskim oraz w szkole rzemieślniczej w Kijowie. Przez pięć lat (1905–1910) był administratorem parafii Kulczyn (w 1918 roku liczyła 4000 wiernych) w dekanacie Starokonstantynów, a od 1914 roku administratorem parafii Piatyhory (w 1918 roku liczyła 1264 wiernych) w dekanacie Humań. W latach 1917 – 1922 i zapewne dłużej administrował parafie: Zozów (1288 wiernych) i Wachnówka (2503 wiernych) w dekanacie berdyczowskim oraz od 1922 roku parafię Gniewań-Witawa (4766 wiernych). Nie wymieniany w spisie księży zawartym w anonimowym opracowaniu z 1924 roku na temat Kościoła katolickiego na Ukrainie, przygotowanym dla MSZ. Nękany i torturowany w więzieniu przez GPU, dostał obłędu i zmarł w styczniu 1927 roku. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких cвящеників, s. 398, Klemczyński Zygmunt s. Zygmunta (1891–1915–1937). Urodził się 20 czerwca w Kamieńcu-Podolskim. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. Od 1917 roku administrował kolejno parafiami: Wiszenki (do 1920), Sokuł e dekanacie łuckim (czasowo), Horodnica w dekanacie Korzec (1920 – 1924), Pohrebyszcze w dekanacie berdyczowskim, a czasowo także w parafii Borszczajówka w dekanacie Skwira. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych był administratorem czterech parafii: Toporyszcze, Horoszki, Horbulów i Buczki. W latach 1931 – 1934 pracował w parafii Korysztyszew (mieszkał przy ul. Kiricziewskaja) i miał pod opieką także inne parafie. Był aresztowany i sądzony w 1932 roku. Ponownie aresztowany w Korystyszewie 29 lipca 1935 roku i sądzony w zbiorowym procesie księży katolickich z oskarżenia o nielegalny przyjazd na Ukrainę i rzekomą przynależność do faszystowskiej kontrrewolucyjnej organizacji rzymskokatolickiego i uniackiego duchowieństwa na prawobrzeżnej Ukrainie, a także o to, że na przestrzeni ostatnich lat prowadził kontrrewolucyjną i nacjonalistyczną działalność wśród młodzieży, starając się ją oderwać od wychowania komunistycznego, nastawiał ją przeciwko kolektywizacji, dyskredytował kołchozy, a podczas procesji kościelnych używał zagranicznych narodowych symboli. To ostatnie oskarżenie dotyczyło dawnych chorągwi kościelnych z napisami religijnymi w języku polskim. Ponadto postawiono mu jeszcze inne zarzuty o charakterze politycznym. 14 maja 1936 roku skazany został na 5 lat łagrów. Do winy się nie przyznał. Przebywał w jednym z łagrów Ucht-Iżemskiego Uprawlenija, gdzie zmarł 24 września 1937 roku. Zrehabilitowany 8 sierpnia 1989 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Kniukszta Jan(1857–1882–1919). Należał do diecezji kamienickiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1902 – 1904 pracował jako administrator parafii Toporzyszcze w dekanacie Owrucz, a później, w latach 1904–1910 jako administrator parafii Raszków, w dekanacie Bałta, a następnie w parafii Kodyma w tym samym dekanacie. Zamordowany przez bandy bolszewickie w 1919 roku. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 400-401, Kobeć Antoni s. Leona (1881–1906- ?) Urodził się w Płoskirowie. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i w Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. Był młodszym bratem ks. Wojciecha Kobecia z diecezji kamienieckiej. W latach 1907–1910 pracował jako wikariusz w parafii Połonne, a następnie w latach 1910–1919 był administratorem parafii Zawalijki w dekanacie płoskirowskim. Od 1920 roku przez z górą pięć lat był administratorem parafii Kupiel (6078 wiernych) w dekanacie starokonstantynowskim i czasowo parafii Bazalia w tym samym dekanacie. Na początku 1927 roku pracował jeszcze na terenie diecezji żytomierskiej. Aresztowany został 9 listopada 1929 roku. Więziony był w Wołoczyskach, a następnie w Poskirowie, Charkowie i Kijowie. 10 maja 1930 roku został skazany na 10 lat łagrów. 27 maja 1930 roku skierowany do politizolatora w Jarosławlu nad Wołgą, gdzie przebywał w grupie więzionych tam 30 księży polskich z Ukrainy. Był tam nadal na początku lat trzydziestych i w liście z 31 sierpnia 1931 roku zwracał się stamtąd do PCK w Moskwie z prośbą o wciągnięcie jego, jak również jego krewnych na listę wymiany więźniów. Prosił także o pomoc żywnościową i w odzieży. Pomimo choroby serca i nerwów, reumatyzmu i niedokrwistości i innych miał być wysłany do łagru koło Archangielska. W listopadzie 1933 roku został deportowany do łagru na Sołówkach. Według listy A. Ponińskiego pozostawał tam jeszcze na początku 1937 roku. Dalsze losy nieznane. Miał liczną rodzinę w Polsce. Zrehabilitowany 30 października 1989 roku jako ofiara represji politycznych. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Kobeć Wojciech s. Leona (1873–1898–1937). Urodził się w Płoskirowie. Rodzony brat ks. Antoniego Kobecia. Należał do diecezji kamienieckiej i w Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. Pracował jako wikariusz, a od 1902 do 1906 roku jako administrator parafii Łyczyniec (w 1918 r. liczyła 2336 wiernych) w dekanacie Mohylew-Podolski. W latach 1907–1910 był wikariuszem i katechetą w szkołach średnich–handlowej i miejskiej w Berdyczowie. Od 1914 roku pozostawał na stanowisku administratora parafii Mohylew Podolski, a później Felsztyn. Kilkakrotnie aresztowany (1921, 1927, 1929) Był członkiem kilkuosobowej tzw. grupy inicjatywnej duchowieństwa katolickiego na Podolu, stworzonej tam pod presją GPU, w okresie nasilających się prześladowań religijnych. Miała ona na celu wywarcie wpływu na administratorów diecezji kamienieckiej i żytomierskiej, by z okazji 10-lecia rewolucji bolszewickiej ogłosili odpowiednie deklaracje pochwalne. Aresztowany został w 1929 roku w Płoskirowie, jakoby za nieposłuchanie rozkazu agenta GPU, by natychmiast przerwał spowiedź. Skazany przez Kolegium OGPU na 5 lat łagrów w obwodzie archangielskim. Pismo naczelnika wydziału w MZS, dra Wacława Gawrońskiego, z 31 grudnia 1929 roku do Prymasa Polski podaje informację, że ks. W. Kobeć został aresztowany w Felsztynie, a razem z nim aresztowanych zostało kilka sióstr Żywego Różańca. Autor pisma wyjaśniał, że fala aresztowań księży i tercjarzy na Ukrainie ma na celu przygotowanie nowych procesów politycznych, aby m.in. dyskredytować duchowieństwo w oczach polskiego społeczeństwa katolickiego zachowującego nadal wierność Kościołowi. W piśmie do MSZ konsula polskiego w Kijowie M. Z. Babińskiego z 22 lutego 1930 roku, wymieniany jako Kopeć Adalbert (łac. forma imienia Wojciech). Według źródeł PCK zmarł na początku lat trzydziestych. Według innych źródeł zginął na Sółówkach w 1937 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Kotak Franciszek s. Dominika (1875–1903–1937). Urodził się we wsi Dubinki w gubernii wileńskiej. Należał do diecezji kamienieckiej, seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W 1904 roku był administratorem parafii Międzybórz w dekanacie latyczowskim, a w następnym roku wikariuszem parafii Latyczów. W latach 1906 – 1910 administrował parafię Jampol. W 1914 roku przebywał w klasztorze w Zasławiu, oczekując na wyznaczenie stanowiska. W 1918 roku i zapewne później pracował jako administrator parafii Szumbar w dekanacie Krzemieniec. W 1924 roku administrował parafię Tynna w dekanacie Uszyca. Był chory na epilepsję i w późniejszym okresie przebywał pod opieką ks. Antoniego Kurowskiego w parafii Szarawka w dekanacie Płoskirów. Po wielu szykanach GPU został 18 kwietnia 1935 roku aresztowany w Szarawce. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał na zesłaniu w miejscowości Gołowan (obw. Odessa). Później o rok pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 do MSZ podaje, że zmarł w sierpniu 1937 w wiosce Roskojma w obwodzie odeskim, gdzie ostatnio przebywał. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 402-403, Kotwicki Jan (1898–1922–1943). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej, a następnie łuckiej. Święcenia kapłańskie otrzymał w Gnieźnie, gdzie czasowo znalazła się grupa alumnów z Żytomierza. Nielegalnie powrócił na teren diecezji żytomierskiej i w latach 1922–1925 był wikariuszem w katedrze w Żytomierzu. Aresztowany tam 4 listopada 1923 roku razem z ks. Andrzejem Fedukowiczem. Został po kilku tygodniach zwolniony. Ponownie aresztowany 9 maja 1924 roku, ciężko zachorował i przebywał w szpitalu więziennym w Żytomierzu. Po paru miesiącach został wysłany do więzienia w Charkowie, a stamtąd prawdopodobnie do łagru na Sołówkach. W 1927 roku był więziony w Moskwie na Butyrkach, a w roku następnym wymieniony do Рolski razem z trzema innymi księżmi (Zygmunt Chmielnicki, Julian Cimaszkiewicz i Kazimierz Sokołowski). Pracował później w diecezji łuckiej. W 1930 roku był wikariuszem w w parafii Równe, w latach 1931 – 1934 proboszczem w parafii Sofijówka w dekanacie łuckim, w 1935 r. proboszczem parafii Białozórka w dekanacie Krzemieniec, a następnie (1936 – 1938) proboszczem parafii Wyszogródek w tym samym dekanacie. Następnie pracował w parafii Sokuł w pow. Łuck i w parafii Chrynów w dekanacie Włodzimierz Wołyński, gdzie 11 lipca 1943 roku został zamordowany przez odziały UPA. Pochowany we Włodzimierzu Wołyńskim. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Kowalski Adolf (1888–1914–1920). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i w Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. W latach 1914–1918 był wikariuszem parafii Czarny Ostrów w dekanacie Płoskirów, a od 1918 roku administratorem parafii Radziwiłłów w dekanacie krzemienieckim. Został tam zamordowany w 1920 roku przez wojska bolszewickie. Trupa uwiązano do końskiego ogona i włóczono po mieście. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Józef Kowalski ur. 17.06.1898 r. w chutorze Jelenin, powiat Szepietówka na Wołyniu. Ukończył Instytut Fizyczno-Matematyczny w Kijowie. Znał - obok języka polskiego i rosyjskiego - także łotewski, francuski i niemiecki. Nie chciał jednak robić kariery w budującym komunizm państwie bolszewików. Jego prawdziwym powołaniem była służba Bogu. Ponieważ komuniści zlikwidowali w ZSRR seminaria duchowne, był jednym z 5 alumnów, którzy w 1924 r. rozpoczęli konspiracyjnie w Kijowie przygotowania do kapłaństwa. Nad ich formacją osobiście czuwali administratorzy apostolscy diecezji łucko-żytomierskiej: ks. Teofil Skalski, a po jego aresztowaniu, ks. Kazimierz Naskręcki. 3.12.1928 r. otrzymał potajemnie, w Leningradzie, z rąk bpa Antoniego Maleckiego święcenia niższe, a następnego dnia, na zasadzie wyjątkowej sytuacji, subdiakonatu, diakonatu i święcenia kapłańskie. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 404-406, Köhler Michael (1897–1922–1983). Urodził się 30 października w niemieckiej wiosce Johannes Stal koło Odessy. Należał do diecezji tyraspolskiej. Studiował w seminarium duchownym najpierw w Saratowie, a następnie w Odessie, po jego przeniesieniu tam w 1918 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 21 maja 1922 roku z rąk emerytowanego bpa Antoniego Zerra w Selz i pracował w Karlsruhe w dekanecie Nikołajewsk w gubernii chersońskiej. W latach 1923–1934 był administratorem parafii Speier w tym samym dekanacie. W 1934 roku został uwięziony i zesłany na teren jednej z republik azjatyckich, gdzie potajemnie spełniał czynności kapłańskie wśród deportowanych tam katolików. Według informacji Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 19388 roku dla MSZ w Warszawie przebywał na zesłaniu w Karagandzie. W latach powojennych pracował w północnym Kazachstanie, najpierw jako więzień, a później jako wolny w charakterze technika nadzorującego budowy. W 1957 roku przyjechał do Taińczy (Krasnoarmiejsk), gdzie spotkał się z pracującym tam wówczas ks. Józefem Kuczyńskim (1904 – 1982) oraz z odwiedzającymi go z okazji poświęcenia kaplicy (później zamkniętej przez władze) księżmi: Władysławem Bukowińskim (1904–1974) i Bronisławem Drzepieckim (1906–1973), którzy pracowali wówczas w Kazachstanie (wszyscy trzej pochodzili z diecezji łuckiej i po II wojnie światowej dobrowolnie pozostali w ZSRR, by pracować wśród Polaków i katolików innych narodowości). Po raz pierwszy po 12 latach odprawiał publicznie Mszę św. Po przejściu na emeryturę otrzymał dyplom pochwalny i medal za swoją pracę. Zamieszkał początkowo w Nowosybirsku, a później w stolicy Kirgizji, Frunze, gdzie 14 lipca 1967 roku został zarejestrowany jako duszpasterz i rozpoczął pracę w zarejestrowanej przez władze kaplicy. Pracował tam wśród zesłanych w latach 1940-1941 katolików niemieckich. W 1972 roku, obchodził złoty, a po 10 latach diamentowy jubileusz kapłaństwa z udziałem kilku księży i całej wspólnoty katolickiej wyrażającej swoją wdzięczność. Zmarł w 1983 roku we Frunze jako ostatni kapłan należący do diecezji tyraspolskiej. W historii sióstr Eucharystek, mających od lat sześćdziesiątych swoje domy w Kazachstanie (Karaganda, Celinograd), jest mowa o księdzu Michaelu, który w 1936 roku przez trzy miesiące pracował nocami wśród tamtejszych zesłańców. NKWD miało mu wówczas zaproponować dobre mieszkanie i pensję w zamian za przyjęcie proponowanej mu współpracy, na co się nie zgodził. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Krummel Józef s. Wincentego (1873–1899–1937). Urodził się w Berdyczowie, należał do diecezji łucko-żytomierskiej i w Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. W 1902 roku był administratorem ad interim parafii Młynów w dekanacie Dubno, a następnie (1904–1906) administratorem parafii Korytnica (w 1918 roku liczyła 2494 wiernych) w dekanacie Włodzimierz Wołyński. W latach 1906–1914 administrował parafię Janów (1767 wiernych) w dekanacie Winnica, później (1913–1916) parafię Kutkowce (3702 wiernych) w dekanacie Kamieniec Podolski, a następnie (1917–1922) parafii Łabuń w dekanacie Zasław. Od 1922 roku był administratorem parafii Białogródka i dziekanem zasławskim, a od 1925 roku ponadto administratorem ad interim parafii Butowce oraz Starokonstantynów i dziekanem starokonstantynowskim. Na początku 1927 roku pracował nadal na terenie diecezji żytomierskiej. Aresztowany został 19 grudnia 1929 roku w Starokonstantynowie. Więziony był w Szepietowce, Kijowie i Charkowie. Do sierpnia 1932 roku był więziony w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą w grupie 30 księży polskich z Ukrainy. Skazany na 5 lat łagrów i w maju 1933 roku wysłany na Sołówki. W grudniu tr. był na zesłaniu w Ałma Acie w Kazachstanie, a w 1934 roku znajdował się w Aktiubińsku. W styczniu 1935 roku został zwolniony i wyjechał do miasta Czełgir w obwodzie aktiubińskim, 28 stycznia 1935 roku został zwolniony, wyjechał w rodzinne strony i zatrzymał się w Janowie w obwodzie winnickim. Później przebywał w Smile k. Kijowa. W sierpniu tego roku był ponownie aresztowany i 15 kwietnia 1936 roku zesłany do osady Żukowo w Maryjskiej ASSR. W grudniu tego roku przebywał wiosce Berezowo w tej samej republice. Ostatnie pismo, jakie wysłał do PCK w Moskwie, datowane jest 1 stycznia 1937 roku. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał na zesłaniu w Joszkar-Oła. Dalsze losy nie znane. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 403-404, Kruszyński Józef s. Wincentego (1865–1889–1940). Należał do diecezji tyraspolskiej i był absolwentem seminarium duchowego w Saratowie. Kilka lat pracował jako proboszcz i dziekan w parafii Rownoje (Seelman), gdzie zbudował piękny i duży kościół, a następnie jako proboszcz w Mariental. Od 1901 roku był rektorem seminarium w Saratowie, w którym przez kilka lat był też profesorem teologii moralnej i pastoralnej, prawa kanonicznego i cywilnego oraz liturgiki i łaciny, później również ojcem duchownym. W 1902 roku został mianowany wikariuszem generalnym, a od 1903 oficjałem sądu biskupiego. Po 1918 roku opuścił Saratow i w latach 1922 – 1932 był administratorem parafii Karlsruhe. W 1925 roku sowieckie gazety w Odessie opublikowały jego rzekomo spontaniczny list, w którym pisał, że ani ks. Andrzej Fedukowicz, ani ks. Nikołaj Tołstoj z Kijowa nie powinni być potępiani za swoje listy zarzucające księżom katolickim szpiegowską i polityczną robotę. W 1926 roku został z nominacji bpa Michela d'Herbigny wikariuszem generalnym administratora apostolskiego południowej części diecezji tyraspolskiej, bpa Aleksandra Frisona. Usiłował konspiracyjnie przygotować do kapłaństwa przez prywatne nauczanie jednego z kandydatów. Główny sowiecki dziennik „Prawda” z 6 kwietnia 1928 roku opublikował pismo ks. Kruszyńskiego do księży w południowej części diecezji tyraspolskiej, aprobujące spontaniczne rzekomo protesty, uchwalane na wiecach przez ludność wiejską, przeciwko antysowieckiej działalności księży katolickich i wyrażające wdzięczność władzy za uwolnienie spod ucisku, cierpianego przez Kościół katolicki pod reżimem carskim. Aresztowany został w 1935 roku i na początku maja 1935 roku, razem z innymi księżmi, był sądzony podczas grupowego, pokazowego procesu w Odessie za rozdzielanie głodującym pieniędzy pochodzących z zagranicy oraz za rzekomo polityczną działalności antysowiecką. Proces odbył się w Karlsruhe k. Odessy, gdzie ks. Kruszyński był duszpasterzem, i zakończył się dla niego wyrokiem 10 lat łagrów. Według niektórych źródeł skazany został na 3 lata zesłania, która to karę faktycznie odbywał. We wrześniu 1935 roku przebywał na zesłaniu w obwodzie Ałma-Ata. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał w tym czasie w miejscowości Tołgar na Syberii. Zarabiał tam na życie jako pastuch i był znany jako gorliwy duszpasterz pracujący w ukryciu wśród tamtejszych katolików zesłańców. W piśmie kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku wymieniony jest jako najprawdopodobniej aresztowany w 2 połowie 1937 roku. Krótko przed śmiercią obchodził w 1939 roku na Syberii, razem z przyjacielem, ks. Rafałem Loranem, swój złoty jubileusz kapłaństwa. Był kanonikiem katedralnym kapituły w Saratowie i prałatem archidiakonem. Zmarł na Syberii 31 lipca 1940 roku. Był Polakiem z pochodzenia, całkowicie zniemczonym. Zrehabilitowany w 1992 roku jako ofira represji politycznych. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Krygielski Feliks (1888 -?-1920). Urodził się w zaborze rosyjskim. Należał do zakonu OO Kapucynów, do którego wstąpił w Ziemi Świętej razem ze swoim bratem, Stanisławem Krygielskim. Studia filozoficzno-teologiczne ukończył w Jerozolimie w seminarium duchownym tego zakonu i tam otrzymał święcenia kapłańskie z rąk patriarchy łacińskiego Jerozolimy, kardynała Camasci. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku został aresztowany jako poddany rosyjski i otrzymał razem z bratem nakaz opuszczenia Palestyny. W drodze do Polski zatrzymali się w Odessie i zgłosili się do pracy w diecezji tyraspolskiej. Pracował na Zadnieprzu i tam został zabity przez jedną z band bolszewickich. Ciało znalezione pod mostem na Dnieprze. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Krzywicki Kazimierz, s. Józefa (1885–1908–1937). Urodził się we wsi Ujście, powiatu Olgopol w gubernii podolskiej, w rodzinie robotnika w cukrowni. Należał do diecezji kamienickiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W 1910 roku pozostawał bez stanowiska w diecezji. W 1914 roku pracował jako wikariusz parafii Wołoczyska nad Zbruczem (5580 wiernych) w dekanacie Krzemieniec, a w 1917 roku jako administrator parafii Zińków w dekanacie Latyczów. W 1924 roku i w latach następnych był administratorem parafii Obodowka i parafii Berszada w dekanacie Bałta, a następnie w Tulczynie i Kopijówce. Aresztowany pod koniec 1929 roku w parafii Obodowka, został skazany przez „trójkę” na 10 lat łagrów z oskarżenia o agitacje antysowiecką i wysłany do łagru na Sołówkach. Polskie MSZ w piśmie z 13 lutego 1930 roku informowało o tym Prymasa Polski. W marcu 1931 roku skierowany do jednego z łagrów w Kotłasie. W liście z 15 kwietnia 1931 roku do delegatury PCK w Moskwie w rozpaczliwym tonie prosił o pomoc, dodając, że odbywa pieszo koszmarną drogę, wynoszącą 600 wiorst, do łagru Ust'Uchta w Zyrianskim kraju (Komi). Od lutego 1932 roku przebywał w łagrze Ust'Uchta. W kwietniu roku następnego znajdował się w łagrze Czibju. Ostatni list do PCK w Moskwie datowany jest w marcu 1937 roku. Zmarł 7 kwietnia 1937 roku. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Krzyżanowski Zygmunt (1873–1912–1922). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1914 roku został administratorem parafii Kołki k. Łucka, a w latach 1918 – 1920 pracował na podobnym stanowisku w parafii Złatopol w dekanacie Zwinogródka, będąc tam również katechetą. W 1919 roku został na pewien czas aresztowany przez wojska bolszewickie za nieopuszczenie parafii wobec zbliżającego się frontu. Nieco później został ponownie aresztowany w Moskwie i zmarł w 1922 roku w czasie śledztwa w tamtejszym więzieniu w wieku 49 lat i w 10 roku kapłaństwa. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Kucharski Jan (1867–1900-?). Należał do diecezji kamienieckiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1902 roku był administratorem ad interim parafii Makarów w dekanacie Kijów, a latach 1904 – 1914 parafii Mołczany w dekanacie jampolskim, później, w latach 1914 -1918 w parafii Nowa Uszyca w dekanacie Uszyca, a następnie, w 1920 roku parafii Wierzbowiec (2841 wiernych) w tym samym dekanacie oraz parafii Struga Wielka. W latach następnych pracował w Latyczowie, gdzie w nocy z 24 na 25 maja 1933 roku został aresztowany po odprawieniu nabożeństwa w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. W tym samym czasie w okolicy aresztowano około tysiąca katolików, głównie mężczyzn i wywieziono w nieznanym kierunku (jakoby na Syberię). Od nikogo nigdy nie nadeszła jakakolwiek wiadomość. Kościół w Latyczowie został zamknięty i zamieniony w stajnię. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Kuczyński Aleksander s. Szymona (1869– 1895 – 1938). Urodził się w Suwałkach. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i w Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. W latach 1902 – 1914 był administratorem i dziekanem w parafii Dubno, a następnie w latach 1918 – 1925 administratorem i dziekanem w parafii Nowogród Wołyński. Aresztowany w 1923 roku w Moskwie, skazany został na 3 lata zesłania. Zwolniony w 1926 roku, w 1927 roku pracował na terenie diecezji żytomierskiej. Aresztowany w Nowogrodzie Wołyńskim, jak się zdaje, w 1929 roku. Według relacji jego byłych parafian z 1991 r. broniła go przed aresztowaniem miejscowa ludność żydowska. W sierpniu 1931 roku przebywał na zesłaniu w Kursku z wyrokiem „minus 6”. Z powodu choroby rąk nie był w stanie pisać listów. Na początku 1933 roku postanowieniem Kolegium OGPU skazany na 3 lata zesłania do Małojarosławca, następnie do Orła, dokąd przybył 11 maja tego roku. Był tam jeszcze w 1937 roku. Potwierdza to lista A. Ponińskiego z marca 1937 roku. Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku do MSZ podaje informacje o jego aresztowaniu w sierpniu 1937 roku. Aresztowany został 20 sierpnia 1937 roku i 30 stycznia 1938 roku decyzją OSO Kolegium NKWD obwodu orłowskiego został skazany na śmierć i tego samego dnia rozstrzelany. Od 1920 roku był kanonikiem kapituły ołyckiej. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Kurowski Antoni s. Marcelego (1886–1910–1938). Urodził się we wsi Wołodarka gubernii kijowskiej. Należał do diecezji kamienieckiej. Ukończył seminarium duchowne w Żytomierzu. W latach 1914–1918 był administratorem parafii Nowy Konstantynów w dekanacie Lityń, a następnie w 1924 roku parafii Szarawka i parafii Michajłowce w dekanacie Płoskirów. Aresztowany 5 lutego 1930 roku w parafii Szarawka koło Płoskirowa, skierowany do więzienia w Płoskirowie, następnie w Charkowie i w Kijowie. W tym samym roku skazany na 5 lat łagrów (wg innych informacji na 10 lat). Dnia 26 maja 1930 roku przeniesiony do politizolatora w Jarosławlu nad Wołgą, gdzie przebywał w latach 1930 – 1932 w grupie 30 księży polskich z Ukrainy. We wrześniu 1932 roku został wysłany do jednego z łagrów na Sołówkach. W roku następnym znajdował się w łagrze Kiem'. Po odbyciu wyroku został 21 stycznia 1935 roku decyzją NKWD ponownie aresztowany i skazany na 3 lata zesłania do Północnego Kraju. 5 lutego 1935 roku został skierowany do obwodu archangielskiego. 23 listopada 1937 roku aresztowany i przez „trójkę” UNKWD obwodu archangielskiego 3 lutego 1938 roku skazany na śmierć za działalność kontrrewolucyjną. Rozstrzelany 15 lutego 1938 roku w Archangielsku. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Zygmunt Kwaśniewski ur. się w 1877 r. w Kijowie. Czując głos Bożego powołania podjął naukę w seminarium duchownym w Żytomierzu. W 1909 r. przyjął święcenia kapłańskie. Następnie został wikariuszem w parafii św. Aleksandra w Kijowie. Od 1914 r. pracował jako administrator parafii Bracław i czasowo parafii Samczyńce. Od 1920 pracował w parafii Płoskirów, gdzie pozostał na prośbę parafian, wracając z krótkiego pobytu w Polsce. Wg charakterystyki zawartej w piśmie MSZ z 13.02.1930 dotyczącej okresu sprzed rewolucji bolszewickiej, ks. Kwaśniewski był bardzo energicznym działaczem i organizatorem różnych związków religijnych, cieszącym się wielką popularnością pośród osiadłych tam Mazurów (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Lang Johannes (1882–1905- ?). Urodził się w Symferopolu. Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Po święceniach kapłańskich był wikariuszem w parafii w Rostowie nad Donem, a od 1908 do 1927 roku wikariuszem z prawami proboszcza w parafii Nowoczerkask. Był prześladowany i pod koniec lat dwudziestych miał zakaz sprawowania funkcji duszpasterskich. Zmarł jako zesłaniec śmiercią głodową na Syberii. Data śmierci nie znana. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 382-383, Loran Rafał (1872–1897–1948). Pochodził z diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1898 – 1901 pracował jako wikariusz, a następnie jako proboszcz parafii w Saratowie, później proboszcz parafii Schuck. Od 1904 roku był spowiednikiem w seminarium duchownym w Saratowie. Po kilku latach pracy na tym stanowisku został w 1910 roku najpierw proboszczem, a potem dziekanem w Katharinenstadt. W latach 1911 – 1924 był proboszcze parafii Baden w gubernii chersońskiej. Przed aresztowaniem pracował w parafii Landau k. Odessy. Aresztowany został razem z grupą kilku innych księży i podczas procesu w Odessie – jaki odbył się na początku maja 1935 roku – skazany na 10 lat łagrów i zesłanie. Zachowały się świadectwa, że z zesłania pisał listy do swoich byłych parafian z pouczeniami duszpasterskimi. Według pisma Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku do MSZ na zesłaniu przebywał pod adresem: Ałma-Atyńska obłast', Kazachstan, poczta Tołgar, ul. Woroszyłowa 10. Zmarł tam w 1948 roku. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Feliks Lubczyński ur. się w 1886 r. w Starokonstantynowie na Wołyniu. Czując głos Bożego powołania, wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Żytomierzu. Po jego skończeniu i przyjęciu święceń kapłańskich, przebywał w klasztorze w Zasławiu w oczekiwaniu na przydział. W latach 1913-1916 był wikariuszem parafii św. Aleksandra w Kijowie. W 1916 r. został administratorem parafii Kuna koło Bracławia. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Lubieński Stanisław s. Adolfa (1878–1906 po 1937 roku). Należał do diecezji kamienieckiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1907 roku był wikariuszem parafii Szarogród (w 1918 roku parafia liczyła 7487 wiernych) w dekanacie Mohylew Podolski. W 1910 roku został administratorem parafii Jałtuszków (1598 parafian) w tym samym dekanacie, a w 1914 roku wrócił na stanowisko wikariusza parafii Szarogród. W 1918 roku był administratorem parafii Samczyńce (2039 parafian) w dekanacie Bracław. W 1924 roku miał pod opieką parafie: Samczyńce, Bracław i Niemirów (1475 parafian) w tym samym dekanacie. Aresztowany w 1929 roku i skazany na 5 lat łagrów. W piśmie Konsulatu Polskiego w Kijowie z 24 lutego 1930 roku do MSZ, zawierającym wykaz aresztowanych w tym okresie księży, brak jest jego nazwiska. Wykaz ten jednak może być jednak niekompletny. W marcu 1931 roku przebywał na zesłaniu w miejscowości Stacja Pieniug, a w marcu 1933 roku na przymusowym osiedleniu w Kursku. Według listy A. Ponińskiego przebywał tam na początku 1937 roku. Po zwolnieniu z łagru aresztowany w 2 połowie 1937 roku. Potwierdzają to dane z PCK w Moskwie. Dalsze losy nie znane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Lubowski Bronisław s. Albina. Urodził się 1909 roku w Komorowie w byłej gubernii podolskiej w rodzinie robotniczej. Z zawodu cukiernik. Alumn ukrytego seminarium duchownego w Kijowie, kierowanego przez ks. Teofila Skalskiego i ks. Kazimierza Naskręckiego w połowie lat dwudziestych. Aresztowany 25 maja 1929 roku razem z dwoma alumnami wspomnianego seminarium. Oskarżony o to, że razem z innymi alumnami przygotowywał się do działalności księdza w celach kontrrewolucyjnych. Skazany przez OSO przy Kolegium DPU USSR na 3 lata zesłania na Syberię. Dalsze losy nie znane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Ławrecki Jan (1870–1900–?). Należał do diecezji kamienieckiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W latach 1904 – 1933 był administratorem parafii Hołowaniewskie (w 1918 roku liczyła 2583 wiernych ) w dekanacie Bałta na Podolu. W 1924 roku administrował także parafię Krzywe Jezioro (w 1918 roku liczyła 3167 wiernych) w tym samym dekanacie. W 1933 roku, jako jeden z nielicznych już na Ukrainie księży, miał pod opieką w sumie 10 parafii, m.in. Brahiłów, Żmerynka, Lityń i Pików. Aresztowany został w kwietniu 1936 roku w Kijowie i zesłany na 3 lata do kołhozu w Kazachstanie, na podstawie OSO NKWD. Dalsze losy nie znane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Łukasz Jan s. Grzegorza (1891–1916–1937). Urodził się w gubernii kijowskiej. Należał do diecezji kamienieckiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W latach 1917–1918 był wikariuszem parafii Fastów w dekanacie kijowskim. W 1919 roku został mianowany proboszczem parafii Łuczyniec (2336 wiernych) i administratorem parafii Kopajgród (1958 wiernych) w dekanacie Mohylew Podolski. W latach 1922–1924, zapewne i później opiekował się parafiami Bar, Jałtuszków i Wołkowińce w różnych dekanatach. W 1922 roku dwukrotnie na pewien czas aresztowany w Barze za opór w czasie kolejnej rekwizycji-rabunku w kościele (po raz drugi aresztowano go razem z miejscowym organistą i skazano na półtora miesiąca więzienia). Wiosną 1927 roku był administratorem parafii Śnitków, Łuczyniec, Wierzbowiec i Zamiechów. Ponownie aresztowany został w sierpniu 1931 roku i 7 marca 1932 roku skazany przez Kolegium OGPU na 10 łagrów na Sołówkach. Według relacji byłych parafian z Zińkowa z 1989 roku był ponoć skierowany do robót przy budowie Kanału Białomowrsko-Bałtyckiego. A. Poniński wymienia go w 1937 roku wymieni go jako więźnia w łagrze na Sołówkach. Aresztowany tam 9 października 1937 roku decyzją trójki NKWD obwodu leningradzkiego skazany na śmierć i 8 grudnia 1937 roku w łagrze na Sołówkach rozstrzelany. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Madera Piotr s. Stanisława (1889–1915–1937). Urodził się w Dąbrówce w powiecie Kamieniec Podolski. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1917 – 1929 pracował jako administrator parafii Chabne w dekanacie Radomyśl (gub. kijowska) oraz czasowo parafii Czarnobyl (w 1918 roku liczyła 749 wiernych) w tym samym dekanacie, a także innych parafii. Na początku 1927 roku pracował nadal na terenie diecezji żytomierskiej. Wielokrotnie aresztowany. Po aresztowaniu przez GPU obwodu kijowskiego w 1929 roku uwięziony. 12 maja 1930 roku został na posiedzeniu „trójki” skazany na 10 lat łagrów. Podstawą wyroku było oskarżenie m.in. o to, że „na polecenie administratora diecezji żytomierskiej księdza Naskręckiego, na podstawie dyrektyw otrzymywanych z Polski, w swoich parafiach prowadził kontrrewolucyjna robotę w interesach Polski, posługując się w tym celu stworzonymi narodowo-religijnymi kółkami „różańca””. W roku następnym przebywał w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą w grupie 30 polskich księży z Ukrainy, a następnie w łagrze na sołówkach. W liście z 20 czerwca 1932 roku, pisanym do PCK w Moskwie, prosił byłego organistę parafii Chabne o przesłanie mu brewiarza i Ewangelii. W lipcu 1933 roku przebywał w łagrze na Wielkiej Wyspie, a 30 lipca 1934 roku w łagrze – Kiem'. Według listy A. Ponińskiego był tam jeszcze na początku 1937 roku. Dnia 25 listopada 1937 roku został aresztowany, skazany na śmierć przez „trójkę” i dwa tygodnie później , 8 grudnia 1937 roku rozstrzelany w łagrze na Sołówkach. Zrehabilitowany w 1989 roku. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Małaczyński Adam (1865–1889–1920). Pochodził z archidiecezji lwowskiej. Był absolwentem seminarium duchownego we Lwowie. Pracował jako wikariusz parafii Łopatyn, a w 1897 roku administrował parafię Wiesenberg k. Żółkwi. W czerwcu 1909 roku mianowany kanonikiem kapituły lwowskiej. W latach 1898 – 1920 był proboszczem parafii Firlejów w dekanacie Brzeżany. W czasie wojny polsko-bolszewickiej został tam 19 sierpnia 1920 roku w sposób okrutny zamordowany przez żołnierzy bolszewickich. Był jednym z kilku księży archidiecezji lwowskiej zamordowanych przez wojska bolszewickie w 1920 roku. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Albin Markuszewski ur. się w 1877 r. w Żurawlińcach w guberni podolskiej w rodzinie szlacheckiej. Czując głos Bożego powołania, wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Żytomierzu. W 1903 r. przyjął święcenia kapłańskie. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Matuszewski Antoni, s. Hipolita (1886–1911–1936). Urodził się w Krzywoszewiczach na Podolu. Należał do diecezji kamienieckiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu oraz Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie studiował przed otrzymaniem święceń kapłańskich, uzyskując stopień magistra teologii. W latach 1911–1915 był wikariuszem parafii Płoskirów (w 1918 roku liczyła 12 600 wiernych) i kapelanem przy należącej do tej parafii kaplicy w Maćkowcach. W 1918 roku miał stanowisko administratora parafii Derażnia Podolska (5187 wiernych) w dekanacie Latyczów. W 1920 roku został mianowany proboszczem parafii Dunajowce. W latach dwudziestych pracował jako administrator tej parafii, a także parafii Zaleśce, Żwańczyk i Uszyca. Aresztowany 19 stycznia 1930 roku i więziony w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą w grupie przebywających tam 30 księży polskich z Ukrainy. W grupowym procesie księży polskich, jaki odbył się w roku następnym w Charkowie w sprawie kontrrewolucyjnej organizacji duchowieństwa katolickiego i unickiego na Ukrainie, skazany na 10 lat łagrów na Sołówkach i wysłany tam w maju 1931 roku. Zmarł tam na gruźlicę 10 maja 1936 roku. Zawiadomienie o jego śmierci przesłał do CPK w Moskwie ks. Józef Kowalski w liście z 16 maja 1936 roku. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917 – 1939. Mazur Kazimierz (1887–1914–1920). Pochodził z diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1918 roku zajmował stanowisko administratora parafii Krasiłów w dekanacie Krzemieniec. W 1920 roku został zamordowany w Krasiłowie przez bandy bolszewickie w 33 roku życia i 8 roku kapłaństwa. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.412-413, Mioduszewski Józef, s. Jana (1880–1904–1937). Urodził się na terenie gubernii podolskiej. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Ukończył seminarium duchowne w Żytomierzu. W latach 1904–1906 był wikariuszem w parafii Obwodówka w dekanacie Bałta, później parafii Czeczelnik , a następnie (1910–1914) administratorem parafii Nowokonstantynów. W latach 1918 – 1925,i zapewne później, administrował parafię Pohrebyszcze, był wicedziekanem berdyczowskim, administratorem (czasowo) parafii Borszczajówka-Dziuńków w dekanacie Skwyra i parafii Kulczyny oraz (czasowo) parafii Tereszki. Na początku 1927 roku pracował jeszcze na terenie diecezji żytomierskiej. Bezpośrednio przed aresztowaniem pracował w Płoskirowie, gdzie został aresztowany 15 stycznia 1930 roku. Więziony był w Płoskirowie, Charkowie, Kijowie i znów w Płoskirowie. Po grupowym procesie 13 księży polskich z Ukrainy (21–27 czerwca 1930 r.) został 27 czerwca wyrokiem sądowej trójki OGPU USSR skazany w Charkowie na śmierć, z zamianą na 10 lat łagrów i pozbawienia praw publicznych na 5 lat. 26 września 1930 roku w grupie 10 księży z więzienia w Charkowie został omyłkowo wysłany do łagru w Kotłasie. Po dwóch tygodniach wszystkich przewieziono do politizolatora w Jarosławiu nad Wołgą, gdzie przebywało wówczas 30 księży polskich z Ukrainy. W maju 1933 roku został wysłany na Sołówki. Przebywał w łagrze na Wielkiej Wyspie. Był chory na serce i na reumatyzm. Na liście A. Ponińskiego z marca 1937 roku wymieniony jako więzień w łagrze na Sołówkach. 25 listopada 1937 roku został tam aresztowany, skazany na karę śmierci i dwa tygodnie później 8 grudnia 1937 roku zostrzelany w łagrze na Sołówkach. Zrehabilitowany 19 września 1991 roku. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 382-383, Mokelki Emmanuel (1896–1921-?). Urodził się 22 grudnia. Należał do diecezji tyraspolskiej. Studia filozoficzno-teologiczne rozpoczął w 1916 roku w seminarium duchownym w Saratowie i kontynuował je w Odessie, po przeniesieniu seminarium w 1918 roku. W 1919 roku był na trzeci roku studiów. Święcenia kapłańskie prawdopodobnie otrzymał w 19121 roku. Aresztowany został w Melitopolu (według innych informacji w Kostheim-Konstantinowka) w obwodzie Dniepropietrowsk i skazany w 1930 roku na 3 lata zesłania do Jakucka. Według listy więzionych księży administratora apostolskiego w Moskwie, bpa Pie-Eugene Neveu, z 26 maja 1931 roku był w tym czasie więźniem w Jakucku. W 1933 roku przebywał na zesłaniu. Po odbyciu wyroku przyjechał do miejscowości Dmitrijewka w rej. Donieckim. W grudniu 1936 roku przybył do Smoleńska. Aresztowany 20 sierpnia 1937 roku i 27 września został skazany na karę śmierci. Zamordowany w więzieniu smoleńskim 5 października 1937 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Neugum Jaseph s. Johanessa (1875–1898–1955). Urodził się w niemieckiej wiosce Zenfeld w gubernii chersońskiej w rodzinie wieśniaczej. Należał do diecezji tyraspolskiej. Seminarium duchowne ukończył w Saratowie, a następnie odbył studia w Akademii Duchownej w Petersburgu. Po święceniach kapłańskich był wikariuszem w parafii Kostheim (1898–1901), a następnie parafii Solothurn (1901–1903). Od 28 kwietnia 1903 roku pracował jako katecheta, a następnie proboszcz w Odessie. W latach 1915–1919 i być może później, był rektorem seminarium duchownego diecezji tyraspolskiej w Saratowie, profesorem teologii pastoralnej i homiletyki. W tym samym czasie w niższym seminarium duchownym w Saratowie wykładał historię biblijną, historię Kościoła i historię powszechną. Od października 1918 roku do wiosny 1919 należał do KZN, którego prezesem był ks. prał. dr Antoni Fleck. Po raz pierwszy został aresztowany w 1919 roku jako rektor saratowskiego seminarium duchownego i był sądzony przez trybunał rewolucyjny. W 1924 roku pracował na stanowisku proboszcza kościoła św. Klemensa i dziekana w Odessie. Mieszkał przy ul. Frunze 233. Aresztowany ponownie w Odessie za próbę nielegalnego przekroczenia granicy, był więziony w Odessie i w połowie 1931 roku został skazany na 5 lat zesłania na Syberię. Z powodu inwalidztwa nie odbył całego wyroku. Po powrocie na Ukrainę został kolejny raz aresztowany 16 listopada 1935 roku przez oddział odeskiego obwodowego NKWD i przebywał w więzieniu w tym obwodzie. Oskarżony został o przynależność do rzekomo istniejącej „kontrrewolucyjnej grupy niemieckiego duchowieństwa, w której prowadził wywiadowczą działalność szpiegowską, usiłował wyrwać młodzież spod sowieckiego wpływu wychowawczego, kierował kontrrewolucyjną działalnością i popełnił inne jeszcze przestępstwa. 21 lutego 1936 roku został skazany na 10 lat pozbawienia wolności. Wyrok został zamieniony na 10 lat zesłania do jednego z okręgów Kazachstanu. Wg pisma kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie, T. Błaszkiewicza, z 28 czerwca 1938 roku przebywał na zesłaniu w Karagandzie razem z kilkunastoma księżmi niemieckimi. Jeden z deportowanych do ZSRR po 1939 roku Polaków Zygmunt Sroczyński spotkał we wsi Gieorgijewka w obwodzie południowokazachstańskim zesłanego tam ks. prof. Neumana (chodziło zapewne o ks. Neuguma), narodowości niemieckiej, który na początku 1942 roku był profesorem w szkole kazachskiej. W lipcu tego roku został jednak razem z wieloma innymi księżmi wywieziony do tzw. Głodnego Stepu, gdzie istniała karna kolonia, z której według panującej opinii już się nie wracało. Będąc w Gieorgijewce pozostawał pod ścisła kontrolą NKWD, musiał co tydzień meldować się na posterunku milicji i nie miał prawa spełniać jakichkolwiek funkcji religijnych. Jedynie kilka razy w roku w całkowitej konspiracji odprawiał Mszę św. Doskonale znał język polski. W 1943 roku ks. Neugum miał przebywać w pewnej kolonii niemieckiej na Syberii. Dnia 1 listopada 1945 roku po odbyciu wyroku, ks. Neugum został skierowany na „specosiedlenie” do jednego z południowych obwodów Kazachstanu. Zmarł 9 października 1955 roku prawdopodobnie w miejscowości Werb. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.416, Niedzielski Antoni (1895–1919–1937). Należał do diecezji kamienieckiej. Studiował w seminarium duchownym w Żytomierzu. Święcenia kapłańskie otrzymał prawdopodobnie w 1919 roku. W 1920 roku był wikariuszem w parafii Płoskirów. W listopadzie tego roku został mianowany wikariuszem parafii katedralnej w Kamieńcu-Podolskim. Nielegalnie udawał się do Polski w celu skontaktowania się z ordynariuszem diecezji kamienieckiej bpem Piotrem Mańkowskim. W czasie przekraczania granicy z otrzymanymi od niego pieniędzmi na pomoc dla kościołów jego diecezji został po raz pierwszy aresztowany. Powtórnie aresztowany latem 1922 roku w związku z rekwizycjami w kościołach w Kamieńcu-Podolskim, i w nocy z 1 na 2 września 1922 roku został skazany przez kamieniecki trybunał rewolucyjny na karę śmierci, razem z księżmi: Władysławem Dworzeckim, Ryszardem Szyszką, Wacławem Szymańskim i Walerianem Szymańskim oraz kilkoma osobami świeckimi za ukrycie monstrancji i kielichów mszalnych. ks. Niedzielski został został skazany na rozstrzelanie jako uparty wróg ludu pracującego. Wyrok zamieniona na 2 lata więzienia, czego jednak nie podano do wiadomości, natomiast rozgłoszono pierwszą jego sentencję. Istnieje pogłoska, że diecezja na grodze poufnym zabiegów miała wykupić skazanych księży i jednego świeckiego mężczyznę, który jednak zmarł na tyfus w więzieniu. Ks. Niedzielski był więziony w łagrach w latach dwudziestych i trzydziestych. W 1934 roku po uwolnieniu, w drodze do Kamieńca-Podolskiego został sparaliżowany i odtąd już nie podnosił się z łóżka. Mieszkał w kamieńcu-Podolskim koło katedry pod opieką byłej parafianki. W 1935 roku wierni udawali się do niego na poświęcenie paschy. Zmarł w 1937 roku. Niektóre źródła podają, że zmarł w więzieniu w Winnicy zachorowawszy na tyfus mając 27 lat (w listopadzie 1922 r.). (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Nold Jahannes (1899–1924–1 poł. 1938). Urodził się 4 marca. Należał do diecezji tyraspolskiej. W roku szkolnym 1916/17 był w czwartej klasie niższego seminarium duchownego w Saratowie, a w 1918/19 - na pierwszym roku wyższego seminarium duchownego diecezji tyraspolskiej w Odessie. Święcenia kapłańskie otrzymał zapewne z rąk emerytowanego bpa Antona Zerra. W latach 1925 – 1935 pozostawał na stanowisku administratora parafii Poniatowka. Został aresztowany i zesłany na Syberię, gdzie zmarł w wiosce Werb. Pisemną łączność z nim utrzymywano do 23 grudnia 1937 roku. W piśmie T. Błaszkiewicza, kierownika Wydziału konsularnego Ambasady RP w Moskwie, do MSZ z 28 czerwca 1038 r. wymieniony wśród nieżyjących już 9 księży narodowości niemieckiej. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Nold Joseph (1861-1887-1935). Urodził się w Blumenfeld. Pochodził z diecezji tyraspolskiej. Seminarium duchowne ukończył zapewne w Saratowie. W latach 1890 – 1894 pracował w parafii Krasna w Besarabii. Od jesieni 1895 do 1920 roku był proboszczem w parafii Selz w dekanacie Odessa, gdzie zbudował kościół o wyjątkowo pięknym wystroju wnętrza. W 1921 roku powrócił do rodzinnego Blumenfeld. W 1928 roku był duszpasterzem w parafii Karamin (Grinental) w dekanacie Symferopol w dawnej gubernii chersońskiej. W sierpniu 1935 roku został aresztowany i uwięziony w Odessie razem z 11 innymi księżmi. Zmarł 28 sierpnia 1935 roku w dniu deportacji wszystkich pozostałych 11 księży. Był kanonikiem honorowym kapituły saratowskiej i bardzo zasłużonym duszpasterzem. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.416-418, Okks Alojzy, s. Józefa (1871–1894-?). Urodził się w miejscowości Mariental w rejonie Odessy. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie i należał do diecezji tyraspolskiej. A latach 1984 – 1901 pracował w parafii Krasna w Besarabii. Od 1910 do 1914 był administratorem, a następnie proboszczem parafii Marienfeld w gubernii Saratowskiej. Później pracował w parafii Krasna Leichtling i par. Herzog (1928) na Powołżu. Na tej ostatniej placówce został aresztowany 3 maja 1930 roku. 6 czerwca 1931 roku został skazany na 3 lata łagrów, z zamianą na zsyłkę na Syberię. Był na zesłaniu w Nowosybirsku, gdzie w 1937 roku został aresztowany. Dalsze losy nie znane. Zrehabilitowany 22 stycznia 1993 roku. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Ignacy Opolski ur. się w 1885 r. się w Snitkowie na terenie diecezji kamienieckiej. Czując głos Bożego powołania, wstąpił do wyższego seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1916 r. przyjął święcenia kapłańskie. Nie opuścił swojej parafii, pomimo przejęcia władzy w Rosji przez bolszewików. Po raz pierwszy został aresztowany i skazany w latach XX-tych XX wieku. Po odsiedzeniu wyroku powrócił do swojej parafii. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.420-421, Pflug Ferdynand (1894–1917– po 1937). Urodził się, 16 lutego. Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1915 – 1918 studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie uzyskał licencjat z prawa kanonicznego. W 1919 roku był profesorem teologii moralnej, prawa kanonicznego i języka łacińskiego w seminarium duchownym diecezji tyraspolskiej, przeniesionym do Odessy. W 1923 roku i później był proboszczem parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Odessie i ofiarnie pracował także dla tamtejszych Polaków (znał język polski). W 1928 roku pracował jako kapelan kościoła w Stalino w dekanacie Eichwald. Został aresztowany i deportowany do łagru. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał w łagrze Buchta-Nagakewo. Dalsze losy nie znane, choć niektóre źródła podają, że zmarł w łagrze na Kołymie 22 sierpnia 1943 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Piasecki Franciszek (1874–1905–1931). Pochodził z diecezji kamienieckiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W latach 1906 – 1907 pracował jako wikariusz parafii Puliny w kościele filialnym w Pokostówce. W 1910 roku został administratorem parafii Ułanów (w 1918 roku liczyła 1774 wiernych) w dekanacie lityńskim. Od 1914 roku do połowy lat dwudziestych (być może i później) był administratorem parafii Ostróżek (w 1918 roku liczyła 1658 wiernych) w dekanacie winnickim. W 1920 roku był mianowany administratorem ad interim parafii Ułanów. Opiekował się także parafią Janów (liczącą w 1918 roku ponad 1700 wiernych) oraz innymi w tym samym dekanacie. Nie znana bliżej data aresztowania i uwięzienia. Zmarł 27 marca 1931 roku w więzieniu w Berdyczowie. Pomimo próśb wiernych ciała nie wydano, co mogło wskazywać, że był bity lub torturowany. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Pietkiewicz Adolf s. Adolfa (1871–1896–1933). Urodził się w Klewaniu na terenie gubernii wołyńskiej. Należał do diecezji żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1902-1904 pracował kolejno jako administrator parafii Kuniów (w 1918 r. liczyła 3904 wiernych) w dekanacie Zasław, parafii Uszomierz (1905–1910) w dekanacie Owrucz, parafii Ostropоl (1914–1920) w dekanacie żytomierskim, a następnie (1923–1925) parafii Krasiłów. Był także ad interim administratorem parafii Kulczyny. Pracował także w Białej Cerkwi. Aresztowany został w Fastowie k. Kijowa 7 lutego 1930 roku. Więziony był w Białej Cerkwi, Charkowie i Kijowie. Podczas grupowego procesu księży katolickich w Kijowie został 10 maja 1930 roku skazany przez „trójkę” Kolegium OGPU za działalność antysowiecką na 3 lata administracyjnego wysłania do łagru. 26 maja 1930 roku wysłany do politizolatora w Jarosławlu nad Wołgą. W sierpnie 1932 roku (jakoby po zakończeniu wyroku) zesłany został na 3 lata do Archangielska. Znalazł się tam w ciężkiej sytuacji materialnej na skutek braku zdrowia i pracy. W kilku listach z 1933 roku (ostatni z 18 września) zwracał się do PCK w Moskwie o pomoc. Zmarł 26 września 1933 roku o godzinie 12tej w Archangielsku, po kilkumiesięcznej chorobie na zapalenie opłucnej. Pogrzeb odbył się 28 września na katolickim cmentarzu w tym mieście. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Piotrowski Leon s. Waleriana (1878–1909–1937). Urodził się w wiosce Muszurów w powiecie Humań. Pochodził z diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. Był kolejno wikariuszem parafii Felsztyn (1910), Uszomierz (1914) i administratorem parafii Skurcze w dekanacie Łuck (1918). W latach 1919-1924 pracował na terenie diecezji tyraspolskiej, gdzie po ks. Radzińskim został mianowany przez ks. A. Flecka administratorem parafii w Jelizawietgradzie. Pozostawał tam do 1924 roku. W tym roku przebywał przez kilka tygodni w areszcie GPU, podejrzany o rzekome roztrwonienie mienia kościelnego. Ponownie aresztowany na kilka tygodni, podejrzany o współudział w spisku politycznym. Następnie przeniósł się do parafii Złotopol, gdzie był duszpasterzem. W 1925 roku powrócił na teren diecezji żytomierskiej, gdzie był administratorem parafii Lisianka i czasowo parafii Zwinogródka w dekanacie zwinogródzkim. Nie mając stałego zameldowania, w latach 1924–1930 obsługiwał także parafię Brusiłów. Dojeżdżał także do parafii Irpień w rejonie kijowskim oraz parafii Narodycze (dekanat Owrucz), Rozważew, Borodzianka, Czarnobyl i Chabne w rejonie Korystyszew. Po raz trzeci aresztowany 9 kwietnia 1932 roku w parafii Narodycze. Informację na ten temat polskie MSZ przesłało Prymasowi Polski w piśmie z 18 maja 1932 roku. Jak się zdaje, przewieziony do więzienia GPU w Kijowie. Oskarżony o to, że odwiedzał Konsulat Polski w Kijowie, gdzie przekazywał wiadomości o stanie Kościoła katolickiego, a także „o jednym z mostów kolei kijowsko-sarneńskiej, przeznaczonym na czas wojny. Do winy się nie przyznał. Decyzją „trójki” 11 lipca 1932 roku został skazany na 5 lat łagrów. Kolegium OGPU postanowieniem z 8 października podniosło wyrok do 10 lat robot w lagrach. Deportowany do miejscowości Jawas w Mordowii TIEMŁag OGPU na Syberii. 14 października 1937 roku przez OSO NKWD skazany na śmierć i 1 listopada tego roku rozstrzelany. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Przysiecki Jan s. Dominika (1859–1882–po 1937?). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Ukończył seminarium duchowne w Żytomierzu. Od 1892 roku był kapelanem i katechetą szkół miejskich i progimnazjum w Humaniu. W 1910 roku został administratorem tej parafii (w 1918 roku liczyła 2396 wiernych). Pracował tam nadal w latach trzydziestych jako ociemniały już starzec i był dojazdowym duszpasterzem także innych parafii. W 1932 roku obchodził w Humaniu 50-lecie kapłaństwa. Kierownik Konsulatu Generalnego RP w Kijowie, Jan Karsza-Siedlewski, w liście do MSZ z 17 stycznia 1936 roku donosił o obrabowaniu i zamknięciu kościoła w Humaniu i całkowitym pozbawieniu ks. Przysieckiego środków utrzymania. Miał być tam jeszcze w 1937 roku jako jedyny już na Podolu i Wołyniu ksiądz katolicki. Liczył wówczas prawie 80 lat. Jego obecność w Humaniu, bez prawa opuszczania tego miejsca, potwierdza A. Poniński w swoim wykazie księży z marca 1937 roku. W piśmie Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku wymieniony jako najprawdopodobniej aresztowany w 2 połowie 1937 roku. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Puzynowski Marek, s. Stefana (1869–1893–po 1937?). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej, a następnie żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1894 roku pracował jako wikariusz w parafii Nowogród Wołyński, a w 1902 roku administrował parafię Horochów. W latach 1904–1915 był administratorem parafii Ostróg w dekanacie zasławskim. Od 1910 roku był dziekanem zasławskim. W latach 1918–1925 zajmował stanowisko administratora Szumsk w dekanacie krzemienieckim , a następnie proboszczem parafii Isachowce w dekanacie Ostróg oraz administratora ad interim parafii Teofipol, Jampol i Lachowce (dek. Ostróg) oraz parafii Baranówka i Barasze dek. Zwiahel. Data aresztowania bliżej nie znana. Na początku 1927 roku pracował nadal na terenie diecezji żytomierskiej. Na liście administratora apostolskiego w Moskwie, bpa Pie-Eugene Neveu, podającej księży czynnych na Ukrainie w 1933 roku, wymieniany jako przebywający w Olewsku bez prawa opuszczania tej miejscowości. Aresztowany w lutym 1934 roku, więziony był w Żytomierzu. 15 października 1935 roku skazany przez Kolegium NKWD na trzy lata łagrów. W maju 1937 roku przebywał w łagrze Ussuryjska Żeleznaja Doroga, skąd w kwietniu następnego roku wysłał list. W liście do PCK w Moskwie, wysłanym w 3 kwietnia 1937 roku pisał, że otrzymał „polski dokument”, pozwalający na wyjazd do Polski. Istnieje informacja, że po uwolnieniu z łagru przybył do Żytomierza, mając zniszczone zdrowie. Ponieważ kościoły w Żytomierzu zostały już zamknięte , potajemnie odprawiał Msze św., dzięki pomocy ukrytych sióstr z bezhabitowego Zgromadzenia Sług Jezusa. Wiadomość tę potwierdza lista A. Ponińskiego z marca 1937 roku, na której został wymieniony. Zaznaczono tam, ze nie wolno mu opuszczać tego miasta. Po paru miesiącach został znów aresztowany i wywieziony. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Rajko Stanisław s. Michała (1873–1902–1973). Urodził się w Starokonstantynowie w gubernii wołyńskiej. Należał do diecezji kamienieckiej. W Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. Następnie studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu. Uzyskując tytuł magistra teologii. W 1918 roku był administratorem parafii Brusiłów (1987 wiernych) w dekanacie Radomyśl., a w 1920 roku katechetą w Skwirze na terenie diecezji łucko-żytomierskiej. Od 1922 roku pracował jako administrator parafii Dżygówka (w 1918 roku liczyła 3219 wiernych) w dekanacie Jampol. Pozostawał tam nadal w 1928 roku. W 1935 roku przebywał na Białorusi i w 1936 roku był administratorem parafii św. Barbary w Witebsku, a nieco później parafii Smolany w rejonie Orszy. Został tam aresztowany 13 lutego 1937 roku jako rzekomy uczestnik powstańczej organizacji POW na Białorusi. 25 sierpnia 1937 roku został skazany na śmierć przez Kolegium NKWD. Wyrok wykonano dwa dni później, 27 sierpnia 1937 roku w więzieniu NKWD w Mińsku. W tym samym dniu rozstrzelano 4 innych księży z Białorusi. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Reichert Cyriak(us) s. Józefa (1870–1893–1938). Urodził się 28 października w Rastadt w gubernii chersońskiej. Należał do diecezji tyraspolskiej. Ukończył seminarium duchowne w Saratowie. Od 1894 roku był zastępcą proboszcza w Elzass w dekanacie Odessa, a następnie od 1910 roku katechetą w szkołach średnich w Landau w tym samym dekanacie. W 1928 roku był proboszczem parafii Wasiliewka pod Odessą. Aresztowany został w Landau w 1935 roku. Dnia 21 lutego 1936 postanowieniem Specjalnego Kolegium Obwodowego Sądu w Odessie skazany został na 5 lat zsyłki i w lipcu tego roku skierowany do Karkalińska w obwodzie Ałma Ata w Kazachstanie. W czerwcu 1938 roku aresztowany na zesłaniu i 4 października decyzją „trójki” skazany na śmierć. Rozstrzelany 8 października 1938 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Rosenbach jakob s. Józefa (1885–1909–po 1937). Urodził się w kolonii niemieckiej Marienfeld w gubernii saratowskiej. Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Skierowany na studia w Akademii Duchownej w Petersburgu, przerwał je w 1909 roku. Od 1912 roku pracował jako proboszcz parafii Jamburg w dekanacie Jekatierinosław w gubernii Jakatierinosław. Aresztowany 12 października 1929 roku i więziony w Dniepropietrowsku. Skazany na 5 lat łagrów i wysłany do łagru na Sołówkach z końcem wyroku 12 października 1934 roku. Do łagru przybył 23 kwietnia 1930 roku. W 1932 roku pracował w łagrze na wyspie Anzer, gdzie został aresztowany razem z 32 innymi księżmi katolickimi w związku z wykryciem rzekomego zwartego antysowieckiego ugrupowania, zorganizowanego tam wśród duchownych katolickich. Zarząd USŁagu na posiedzeniu 9 lipca 1932 roku odnośnie do jego osoby podjął następującą decyzję: „Przedstawić akt oskarżenia i wystąpić z wnioskiem o przedłużenie terminu odosobnienia do 10 lat. Do chwili otrzymania decyzji trzymać w izolacji od pozostałych księży”. W czasie śledztwa powiedział m.in.: „Co się tyczy katolicyzmu, to nie zmienię własnych przekonań. Takim samym wytrwałym, wiernym, jakim byłem przed aresztowaniem i zesłaniem do łagrów, pozostałem nadal. Nie żywię nienawiści do władzy sowieckiej, ale nigdy nie mogłem popierać bezbożności i nie będę postępować wbrew własnemu sumieniu”. Zwolniony z łagru w listopadzie 1933 roku i skierowany na zesłanie do Kurska. Ostatnie pismo wysłał stamtąd w listopadzie 1936 roku. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku pozostawał tam nadal w tym czasie. Krótko przed wybuchem wojny miał być ponoć wolny i pracować w biurze. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Roszkiewicz Bolesław s. Stanisława (1884–1907–1937). Należał do diecezji kamienieciej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W 1910 roku był wikariuszem parafii Matki Bożej z Góry Karmel w Berdyczowie. W latach 1913 – 1918, i zapewne później, pracował jako administrator parafii Krzywe Jezioro w dekanacie Bałta. W połowie lat dwudzistych był na takim samym stanowisku w parafii Stara Sieniawa, a następnie Nowokonstantynów. Nie znana data aresztowania i wysokość wyroku skazującego na roboty w łagrach. W grudniu 1936 roku przebywał w łagrze w miejscowości Kirowskaja Żeleznaja Doroga. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku był więziony w łagrze Kuzima. Po raz ostatni pisał z łagru do PCK w Moskwie w kwietniu 1937 roku. Pismo kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku zawiera informację, że zmarł w maju w łagrze Kuziema, Kirowskaja Żeleznaja Doroga. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Rudenko Andronik s. Dymitra (1894–1920–1951). Urodził się 17 maja w miejscowości Stawiszcze w gubernii kijowskiej jako syn duchownego prawosławnego. Ukończył prawosławna Akademię Duchowną w Żytomierzu i jako celibatariusz przyjął w 1920 roku święcenie kapłańskie (władze cerkiewne zgodziły się na to, znając jego zainteresowania naukowe). Ukończył historie sztuki na Uniwersytecie Kijowskim (1915 – 1920). Jako duchowny prawosławny zwrócił się o przyjęcie do Kościoła katolickiego. Jego prośbę spełnił administrator apostolski diecezji żytomierskiej ks. Teofil Skalski , polecając mu jednak pozostać na parafii prawosławnej. Po jego przejściu do Kościoła katolickiego jego ojciec i brat, również ksiądz prawosławny, zerwali z nim stosunki. Razem z nim miała przejść na katolicyzm cała parafia prawosławna spod Białej Cerkwi. Następca aresztowanego ks. Teofila Skalskiego, ks. Kazimierz Naskręcki, postarał się dla ks. Rudenki o zgodę Kurii Rzymskiej na birytualizm. Po jej otrzymaniu ks. Rudenko pracował w języku polskim i obrządku łacińskim jako wikariusz parafii św. Aleksandra w Kijowie, a następnie został skierowany do parafii Cudnów w dekanacie żytomierskim. Pracował tam, jak się zdaje, do 1933 roku, mając pod opieką także inne opuszczone parafie w diecezji żytomierskiej, m.in. Januszpol. Administrator apostolski w Moskwie, bp Pie-Eugene Neveu, określał go jako bardzo gorliwego duszpasterza. Ks. Rudenko został aresztowany 20 sierpnia 1935 roku przez NKWD. Dnia 13 grudnia tego roku został skazany na 7 lat łagrów i 3 lata pozbawienia praw obywatelskich. Uciekł z miejsca odbywania kary i ukrywał się. Ponownie aresztowany w 1939 roku i 25 września skazany przez sąd okręgowy w Kijowie na 10 lat łagrów i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich. 14 lipca 1940 roku przybył na Magadan, gdzie pracował w zakładzie medycznym w MAGŁagu. Od lutego 1945 roku, po ukończeniu kursów medycznych, pracował jako felczer. W styczniu 1947 roku znajdował się w przejściowym łagrze przesyłkowym. W październiku 1950 roku przebywał w Buchta Nachodka. 12 października 1950 roku przewieziony został do szpitala Buchta Wanino, Chabarowski Kraj. Zmarł w łagrze 8 maja 1951 roku i został pochowany na cmentarzu łagierniczym. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Sabudziński Sebastian s. Sebastiana (1876–1898–po 1937). Urodził się w Kamieńcu Podolskim, w rodzinie prawosławnej. Ukończył tam miejscowe prawosławne seminarium duchowne. W 1898 roku otrzymał święcenia kapłańskie i był początkowo duchownym prawosławnym. Należał do diecezji kamienieckiej. W latach 1915–1919 mieszkał we wsi Kulibabińce k. Pikowa. Nawiązał kontakt z księżmi katolickimi, m.in. z Makarym Karoweciem OSBM i ks. Janem Świderskim. Ten ostatni jako administrator apostolski diecezji kamienieckiej przyjął go w 1927 roku do Kościoła katolickiego i skierowany do pracy w parafii Bar w obwodzie winnickim. Ks. Sabudziński był birytualistą. Bp Pie-Eugene Neveu wymienia go w wykazie księży z czerwca 1933 roku jako duszpasterza parafii Bar. Aresztowany po raz pierwszy w 1929 roku i zesłany do Temirtau przy granicy z Mongolią. We wrześniu 1932 roku powrócił do Baru i 12 stycznia 1935 roku został ponownie aresztowany przez NKWD. W dniach 20-23 kwietnia był sądzony i został skazany na 5 lat łagrów i 3 lata pozbawienia praw obywatelskich. Jego adwokat 28 kwietnia złożył wniosek o anulowanie wyroku. 26 maja został on odrzucony. W grudniu 1935 roku ks. Sabudziński przebywał w łagrze Stacja Tajga. Jesienią 1936 roku został skierowany na zesłanie do Stawropola. Według informacji zwartej w piśmie kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie, T. Błaszkiewicza, z 28 czerwca 1938 roku został aresztowany na zesłaniu w 2 połowie 1937 roku. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Sadowski Józef (1872–1897-?). Należał do diecezji kamienieckiej. Był absolwentem żytomierskiego seminarium duchownego. W latach 1902–1907 pracował jako administrator parafii Kumanów w dekanacie płoskirowskim, a od 1910 roku administrował parafię Gródek Podolski (w 1918 roku liczyła 9200 wiernych). Gdy w 1918 roku władze sowieckie upaństwowiły ziemie kościelne, ks. Sadowski, wg relacji byłych parafian, zagroził klątwą kościelną tym, którzy będą ją zajmować. Według tych samych relacji został aresztowany w Gródku przez agentów CZEKA podczas niedzielnego nabożeństwa w sierpniu 1919 roku. Wywołało to gwałtowną reakcję ludzi. Zaczęto bić w dzwony. Przy kościele zgromadził się wielki tłum. Dzięki temu ksiądz został uwolniony i dokończył nabożeństwo. Tego samego dnia w nocy dwaj parafianie, Liczniarowski i Кoluga, wywieźli go nad prowizoryczną granicę polsko-bolszewicką, którą przekroczył i pozostał w Polsce. Wymieni parafianie zostali aresztowani i zginęli. W 1927 roku przebywał bez stanowiska w miejscowości Sidorów w powiecie Husiatyn na terenie diecezji łuckiej. Według wspomnianej relacji miał zostać później zamordowany przez bandytów jako proboszcz parafii Zimna Woda na terenie archidiecezji lwowskiej. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Sawicki Aleksander s. Wincentego (1881–1907–po 1937). Urodził się w Oszmianie na Wileńszczyźnie. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W 1910 roku był administratorem parafii Klewań w dekanacie Równo. W latach 1914–1918 pracował jako administrator parafii Dąbrowica w dekanacie łuckim. W 1920 roku pozostawał bez stanowiska, później zaś w latach 1923–1924 był administratorem parafii Monasterzyska i parafii Piatyhory w dekanacie Humań. W 1924 roku został wyrzucony z probostwa w Monasterzyskach. Na początku 1927 roku pracował nadal na terenie diecezji żytomierskiej . Aresztowany 1 lutego i skazany na 10 lat łagrów. We wrześniu 1930 roku wysłany do politizolatora w Jarosławlu nad Wołgą. Przebywał tam w grupie 30 więzionych wówczas księży. W styczniu 1934 i w październiku 1936 notowany był w łagrze na Sołówkach. Według listy A. Ponińskiego przebywał tam nadal na początku 1937 roku. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Sawiński Józef (1881–1905– po 1940). Należał do diecezji kamienieckiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. Bezpośrednio po święceniach kapłańskich był wikariuszem w parafii Bar, a w latach następnych pracował w Wołkowińcach, gdzie istniała filia parafii barskiej. Od 1910 do 1917 roku był administratorem parafii Kitajgród (w 1917 roku liczyła 2544 wiernych). W latach 1917-1918 pozostawał na stanowisku wikariusza parafii Sołobkowce (wówczas 3570 parafian). Później nie notowany w źródłach kościelnych. Jako więźnia łagru na Sołówkach wymienia go M. Lenardowicz, który przebywał tam w latach dwudziestych. Według relacji ks. Włodzimierza Cieńskiego, naczelnego kapelana Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (tworzonych tam pod dowództwem generała Władysława Andersa), zanotowanej w grudniu 1941 roku, ks. Józef Sawiński był w 1939 roku proboszczem w Taszkencie. W lipcu tego roku został prawdopodobnie aresztowany. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Scheiner Josef (1873–1896–1922). Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W latach 1911–1922 administrator parafii św. Klemensa w Odessie. Według przekazywanych do dziś wśród katolików w Odessie ustnych relacji po otrzymaniu wiadomości o mającej nastąpić konfiskacie kosztowności kościelnych w ramach akcji prowadzonej przez władze sowieckie, w 1922 roku rozdał je parafianom. Został za to aresztowany i skazany na śmierć za „za sokrytije, czieriez prichożan, cerkownych cennostiej” i po sześciu dniach rozstrzelany. Na prośbę parafian wydano ciało. Pogrzebany został na tzw. drugim cmentarzu katolickim w Odessie. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Schneider Johannes (1879–1903–1944). Urodził się w Strassburgu w gubernii chersońskiej. Należał do diecezji tyraspolskiej. Seminarium duchowne ukończył w Saratowie. W latach 1903–1904 był wikariuszem parafii Kostheim, a później (1904–1911) administratorem parafii Blumenfeld. W 1917 roku nie miał stanowiska w diecezji. W 1928 roku przebywał w parafii Strassburg k. Odessy. Represjonowany w okresie międzywojennym. W 1944 roku w czasie wycofywania się armii niemieckiej, został rozstrzelany przez żołnierzy sowieckich. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.432, Schönfeld Alois s. Mateusza (1873–1895–1938). Urodził się w kolonii Gniłuszka, pow. Kamyszyn w gubernii Saratowskiej. Należał diecezji tyraspolskiej. Seminarium duchowne ukończył w Saratowie. Bezpośrednio po święceniach kapłańskich rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii Kostheim . W 1897 roku skierowany do parafii Rożdiestwienskoje, gdzie pracował do 1903 roku. W latach 1903 – 1905 był duszpasterzem w Stawropolu. Od 1905 do 1911 był proboszczem i dziekanem w Symferopolu, a w latach 1911–1912 pracował w Jamburgu. W 1923 roku był duszpasterzem w jednym z kościołów w Odessie i ofiarnie pracował także dla Polaków (znał język polski). W 1928 roku był administratorem parafii Zinowjewsk (później Kirowograd). Był tam jeszcze w 1933 roku i po zamknięciu kościoła odprawiał przez pewien czas Msze św. w swoim mieszkaniu. W 1924 roku był sądzony za działalność kontrrewolucyjną, lecz został zwolniony. W 1932 roku podlegał śledztwu. W 1934 roku dojeżdżał sporadycznie do Kijowa dla odprawienia nabożeństwa w kościele św. Aleksandra. Konsul polski w tym mieście, Stanisław Sośnicki, w poufnym piśmie z 5 kwietnia 1934 roku do posła RP w Moskwie na temat prześladowania Kośćioła katolickiego na Ukrainie informował, że ks. Schönfeld po ostatnim miesięcznym pobycie w więzieniu przybył z Zinowjewska do Kijowa dla odprawienia nabożeństwa w pierwszy dzień świąt wielkanocnych. Był w tym czasie trzykrotnie wzywany do urzędu wyznań w Kijowie i zapowiedział wiernym, że prawdopodobnie do Kijowa już nie przyjedzie. Pismo nie podaje imienia ks. Schönfelda, lecz informacja, że przyjechał on z Zinowjewska, sugeruje, iż chodzi o Aloisa Schönfelda. W 1932 roku był jednym z 17 księży pozostających wówczas na wolności w Ukrainie. Później przebywał w Odessie jako rezydent, bez prawa wykonywania obowiązków duszpasterskich. Według aktów śledczych w chwili aresztowania mieszkał w Kijowie pod adresem ul. Kościelna 2. Aresztowany został 29 lipca 1935 roku razem z 18 innymi osobami, w tym 3 księżmi (Stanisław Jachniewicz, Nikołaj Szczepaniuk, Paweł Welik). Oskarżony został o to, że „będąc proboszczem kościoła kijowskiego w 1924 roku kontrrewolucyjno-nacjonalistyczne grupy, wykorzystywał ambonę kościelną do wypowiedzi o kontrrewolucyjnej treści, był inicjatorem planu zorganizowania oszczerczych protestów przeciw władzy sowieckiej, organizował nielegalne fundusze pomocy pomocy dla osób represjonowanych przez władzę sowiecką”. Postanowieniem Kolegium OSO przy NKWS USSR z 14 maja 1936 został skazany na 5 lat łagrów i 9 września 1936 roku wysłany do KARŁagu. Przebywał tam 7 września 1936 roku. A. Poniński wymienia go w 1937 roku jako więzień łagru w Karagandzie . Zmarł tam 6 kwietnia 1938 roku. Zrehabilitowany po 1989 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Schönfeld Jakob (1884–1908–po 1931). Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Od 1910 roku pracował jako administrator parafii Aleksandrówka w dekanacie Symferopol. Aresztowany został jako administrator tej parafii i w połowie 1931 roku był więziony w Nowosybirsku. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Simon Emmanuel (1871–1896–po 1928). Należał do diecezji tyraspolskiej. Ukończył seminarium duchowne w Saratowie. W latach 1897–1900 pracował w parafii Jamburg, a następnie w parafii Carycyn (1910–1912). W 1915 roku był proboszczem parafii Jenakijewo. W roku akademickim 1917/1918 był prokuratorem (ekonomem) wyższego seminarium duchownego diecezji tyraspolskiej i nauczycielem religii w niższym seminarium. W 1921 roku, i zapewne później, pracował jako proboszcz parafii Pfeiffer. Miał pracować także w parafii Kostheim. Został aresztowany w 1926 roku, w parafii Janakijewo, rej. Ługańsk, obw. Donieck, na podstawie oskarżenia o szpiegostwo. Skazany na 10 lat łagrów i wysłany do łagru na Sołówkach, gdzie znalazł się już w 1927 roku. Przebywał w nim także w roku następnym. Dalsze losy nie znane (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Skwirecki Wincenty (?- 1912–1936?). Należał do diecezji tyraspolskiej. Od 1914 roku był czasowo administratorem kaplicy w Aleksandrowsku na terenie parafii Jekatierinosław (Dniepropietrowsk), a w 1928 roku pełnił podobną funkcję w parafii Konstantinowka w dekanacie Symferopol na Krymie. W 1 połowie lat 30-tych pracował w parafii Dniepropietrowsk. Według przekazywanych jeszcze w 1995 roku w tej parafii ustnych wiadomości został tam aresztowany w 1936 roku i skazany na śmierć. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Słotwiński Adolf s. Franciszka (1883–1910–po 1937). Urodził się 18 marca w Uściługu na Wołyniu. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W latach 1914–1918 był administratorem parafii Narodycza w dekanacie Owrucz, następnie (1920) parafii Kulczyny w dekanacie Starokonstantynów, a później (1923–1925 i zapewne dłużej) w parafii Wołoczyska w tym samym dekanacie. Miał pod opieką także inne parafie. Aresztowany został 1 stycznia 1930 roku. W 1930 roku przebywał w więzieniu w Charkowie, gdzie w tym samym roku został skazany na 3 lata zesłania. Wysłany do miejscowości Ust´- Sisolsk Komi ASSR. Od 4 stycznia 1933 roku przebywał z trzyletnim wyrokiem administracyjnego zesłania w miejscowości Wolsk w obwodzie saratowskim. Według listy A. Ponińskiego przebywał tam nadal w marcu 1937 roku, bez prawa jej opuszczania (zesłanie). Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku do MSZ informowało o jego aresztowaniu, razem z 16 księżmi polskimi z różnych miejscowości. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Słowiński Stanisław s. Jana (1898–1921–1938). Urodził się w gubernii wołyńskiej. Pochodził z diecezji łucko-żytomierskiej. Studia rozpoczął z seminarium duchownym w Żytomierzu, a ukończył je w Gnieźnie w 1921 roku, po przeniesieniu tam seminarium z powodu niepokojów wojennych. Po święceniach kapłańskich skierowany został do pracy w swojej macierzystej diecezji na terenie ZSRR, jako jeden z 7 nowo wyświęconych księży, wysłanych tam potajemnie przez bpa Ignacego Dub-Dubowskiego. W 1923 roku był administratorem parafii Romanów w dekanacie Lubar. Aresztowany został na początku listopada tego roku. Po pewnym czasie został uwolniony i mógł wrócić na poprzednie stanowisko pracy. W 1926 roku został ponownie aresztowany i skazany na 3 lata robót w łagrach. Od 1926 roku przebywał w łagrze na Sołówkach. W 1929 roku został zesłany na 3 lata do Narymskiego Kraju. Na początku 1931 roku zwolniony z zesłania z zakazem mieszkania w większych miastach („minus 6”). Później mieszkał w Saratowie i pracował jako buchalter w fabryce papierosów. Aresztowany 26 grudnia 1937 roku i skazany na śmierć z oskarżenia o szpiegostwo. 5 października 1938 roku rozstrzelany w więzieniu w Saratowie. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Sobański Serafin (1872–1896–po 1925). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. Przed 1917 rokiem był proboszczem w Młynowie w dekanacie Dubno. W latach 1917 – 1920 (być może także i wcześniej) pracował jako administrator ad interim parafii Iwanków w dekanacie radomyskim, a następnie, w latach 1922 – 1925 administrator parafii Smiła, Złotopol i Zwinogródka w dekanacie zwinogrodzkim. Później był administratorem parafii Cudnów w dekanacie Lubar. Został aresztowany przez GPU i uwięziony. Zmarł w więzieniu. W sierpniu 1937 roku odbyło się w Młynowie na terenie diecezji łuckiej odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku jego czci. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Sowiński Józef s. Bolesława (1880-1907- ?). Urodził się 17 listopada w Skokach, pow. Wągrowiec, woj. poznańskie, jako syn lekarza. Należał do diecezji kujawsko-kaliskiej. Seminarium duchowne ukończył we Włocławku. Po święceniach kapłańskich studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu, a następnie podjął pracę w diecezji tyraspolskiej. W latach 1911 – 1917 był administratorem parafii Mariupol w gubernii Jektierinosławskiej, dekanatu Bierdiansk, a w 1918 roku parafii Bachmut w tym samym dekanacie. Później znalazł się w Polsce i brał udział w powstaniu wielkopolskim. W latach 1919 – 1920 był kapelanem wojsk w randze kapitana. W 1920 roku przez pewien czas przebywał na terenie diecezji płockiej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku dostał się do niewoli. Według innych informacji w 1920 roku udał się dobrowolnie do pracy wśród Polaków w ZSRR i podjął ją na terenie diecezji łucko-żytomierskiej. Schematyzmy tej diecezji z 1923 i 1925 roku wymieniają ks. Józefa Sowińskiego jako administratora parafii Kuniów w dekanacie Zasław. Nie figuruje we wcześniejszych schematyzmach tej diecezji, co świadczy, że przybył skądinąd. W 1927 roku został aresztowany w Kuniowie i skazany na 5 lat łagru na Sołówkach z końcem wyroku 29 marca 1932 roku. Etapami, przez więzienie w Żytomierzu i Kijowie, został przewieziony na Butyrki w Moskwie, skąd 1928 roku został skierowany do łagru na Sołówkach. Przybył tam 16 maja 1928 roku. W 1 połowie 1930 roku przebywał na wyspie Anzer. Po wykryciu rzekomego antysowieckiego ugrupowania istniejącego jakoby wśród więzionych tam 32 księży zarząd USŁagu 9 lipca 1932 roku odnośnie do jego osoby podjął następującą decyzję: „... trzymać pod strażą i skierować do dyspozycji OO PP OGPU w LOW. Prymas Polski August Hlond na skutek próśb rodziny i przyjaciół zwracał się do MSZ o interwencję w sprawie ks. Sowińskiego. W odpowiedzi 18 czerwca 1928 roku minister spraw zagranicznych informował Prymasa, że polecił Poselstwu polskiemu w Moskwie niezwłoczne zajęcie się jego sprawą, udzielenie mu pomocy i wciągnięcie na listę wymiany. To ostatnie, według jego listu, napotykało duże trudności, ponieważ ks. Sowiński nie skorzystał w odpowiednim terminie z prawa opcji na rzecz obywatelstwa polskiego, zagwarantowanego w traktacie ryskim z 1921 roku. Tłumaczenie to nie jest jasne, gdyż wymiany obejmowały księży z obywatelstwem sowieckim. Interwencję władz polskich pozostały bezskuteczne. Na Sołówkach ks. Sowiński przebywał do 5 lipca 1932 roku, kiedy to został przewieziony do Leningradu. Od września 1932 do jesieni 1933 roku miał pracować przy kościele św. Kazimierza i Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w tym mieście. Według listu skierowanego do Prymasa Polski przez 5 księży (Franciszek Bujalski, Donat Nowicki, Bolesław Sawicki, Bazyli Stysło, Franciszek Trocki), którzy przebywali na Sołówkach z ks. Sowickim i dzięki wymianie więźniów 15 września 1932 roku razem z innymi znaleźli się w Polsce, ks. Sowińskiemu zaproponowano w Leningradzie uwolnienie w zamian za współpracę z GPU i śledzenie pracującego w tym mieście Francuza, ks. Jean-Marie-Felix Amourdu OP. Ponieważ propozycje tę odrzucił, został ponownie aresztowany w 1933 roku aresztowany i osadzony w ciężkim miejscowym więzieniu. Minister Józef Beck w kolejnym liście do Prymasa z 22 grudnia 1933 roku zapewniał, że MSZ poleciło Poselstwu Polskiemu w Moskwie dołożenie wszelkich starań w celu przyjścia z pomocą ks. Sowińskiemu. Miał on wówczas przebywać w politizolatorze w Orle. MSZ zabiegało za pośrednictwem PCK o uzyskanie dla niego zezwolenia na wyjazd do Polski. Starania te były bezskuteczne. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał on wówczas na zesłaniu w Taszkencie. Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku do MSZ informowało o jego bardzo prawdopodobnym aresztowaniu w 2-giej połowie 1937 roku, w czasie masowych aresztowań księży różnych wyznań będących na zesłaniu oraz pozostających dotychczas na wolności. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Stille Michael s. Michała (1893–1925- ?). Należał do diecezji tyraspolskiej. W latach 1914–1917 pełnił służbę wojskową, po czym był nauczycielem koło Mariupola na Powołżu. W 1925 roku przyjął święcenia kapłańskie. Był administratorem kilku parafii, w tym parafii Urbach w dekanacie Mariental/Odessa. Aresztowany 2 lutego 1930 roku na Powołżu. Był jednym z 8 księży niemieckich uwięzionych tam na początku tego roku. Oskarżony o przestępstwa polityczne był skazany 6 czerwca 1931 roku przez kolegium OGPU na 3 lata łagrów. W 1 połowie 1932 roku był więziony w Jarosławiu nad Wołgą. Według pisma T. Błaszkiewicza, kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku do MSZ był jednym z 9 księży niemieckiego pochodzenia, przebywających w tym czasie na zesłaniu. Dalsze losy nie znane. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Wiktor Stronczyński ur. 17.10.1868 r. we wsi Mikłasze na Wołyniu, w rodzinie szlacheckiej. Kiedy skończył gimnazjum w Żytomierzu, wstąpił do miejscowego wyższego seminarium duchownego. Po jego ukończeniu otrzymał w 1891 r. święcenia kapłańskie. Rok później został wikariuszem w katedrze łuckiej. Od 1894 r. pracował jako administrator parafii Litowiż w dekanacie Włodzimierz Wołyński. W latach 1901-1909 posługiwał w parafii Zasław. Kolejną jego placówką duszpasterską była parafia Murafa w dek. Jampol licząca w 1918 r. 9 190 wiernych. Kiedy w 1921 r. wytyczono ostatecznie granicę pomiędzy Polską a bolszewicką Rosją, jego parafia znalazła się na obszarze poddanym komunistycznym rządom. Nie zdecydował się jednak na porzucenie swojej owczarni i pozostał wśród swoich parafian. W połowie lat dwudziestych XX wieku był dziekanem jampolskim i miał pod opieką parafię Mołczany liczącą 1 356 wiernych. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Strusiewicz Mikołaj s. Konstantego (1885–1911–1938). Urodził się 10 września w Barze na Podolu w rodzinie rolniczej ukończył 6 klas gimnazjum w Niemirowie, a następnie seminarium duchowne diecezji łucko-żytomierskiej w Żytomierzu. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. W latach 1913 – 1914 był administratorem parafii Nowosiółka (w 1918 roku liczyła 1623 wiernych) w dekanacie Latyczów, a od 1914 roku do chwili aresztowania w 1929 roku administratorem parafii Nowy Zawód (w 1918 roku liczyła 6580 wiernych) w dekanacie Nowogród Wołyński (później dekanat żytomierski). Nękany przez GPU (m. in. przeżył próbę zamachu na jego życie w kościele), był przez dłuższy czas broniony przez parafian i nocami ukrywał się. Pod koniec 1929 roku został niepostrzeżenie uprowadzony przez GPU i 18 stycznia 1930 roku formalnie aresztowany. W 1 połowie 1931 roku był więziony w grupie 30 polskich księży z Ukrainy w politizolatorze w Jarosławlu nad Wołgą. Przebywał tam jeszcze w sierpniu 1932 roku i wyrażał chęć znalezienia się na liście wymiany do Polski. Skazany został na 5 lat łagrów na Sołówkach, odbywał wyrok m.in. na Wielkiej Wyspie. Po odbyciu części kary otrzymał kolejny wyrok: 3 lata zesłania najpierw do Archangielska, gdzie – jak pisał do PCK w liście 31 marca 1935 roku – znalazł się w warunkach pod materialnym względem gorszych, niż na Sołówkach. Dnia 5 sierpnia 1935 roku znajdował się w więzieniu w Archangielsku, następnie zesłany na Syberię. Znajdował się w stolicy Komi Syktykwarze razem z ks. Wiktorem Stroczyńskim. Odtąd ich losy były jednakowe. Razem z nim został aresztowany w lipcu 1937 roku i 10 stycznia 1938 roku na podstawie oskarżenia o kontrrewolucję i agitację antysowiecką skazany na śmierć. Przebywając w więzieniu w Syktykwarze razem z niejakim Józefem Jachnowskim, konfidentem NKWD, ks. Strusiewicz powiedział mu, że po pierwszym aresztowaniu mógł wyjechać do Polski, lecz nie zrobił tego ze względu na swoich parafian, że otrzymuje od nich pomoc materialną oraz listy świadczące o pamięci i przywiązaniu, ma więc nadzieję, iż o jego aresztowaniu wiedzą na Zachodzie i, że obydwaj z ks. Stroczyńskim nie zostaną rozstrzelani. Wg relacji Jachnowskiego ks. Strusiewicz w więzieniu zachowywał się bardzo dzielnie. Rozstrzelany został razem z ks. Stroczyńskim przez młodszego lejtnanta NKWD Oniegina 18 stycznia 1938 roku. Razem z ks. Wiktorem Stroczyńskim został całkowicie zrehabilitowany przez prokuratora Komi w 1989 roku. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Szeptycki Teofil (1871–1907–1918?). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. W Żytomierzu ukończył seminarium duchowne. W 1910 roku był wikariuszem parafii katedralnej w Kamieńcu Podolskim i katechetą w szkołach miejskich. Od 1914 roku administrator parafii Ułanów (w 1918 roku liczyła 1774 wiernych) w dekanacie Lityń. Chorego na tyfus i leżącego w gorączce banda bolszewicka postawiła zimą przy studni i zagroziła utopieniem, jeśli nie wyda pieniędzy. Zmarł niebawem. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm, Wacław Szymański ur. się w 1879 r. w Tomaszpolu na Podolu. Czujać głos bożego powołania wstąpił do wyższego seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1902 r. przyjął święcenia kapłańskie. W 1904 r. posługiwał jako wikariusz w parafii Puliny. W latach 1905-1907 pracował jako administrator par. Żwaniec. Później przeniesiono go do parafii Kutkowce, a następnie do parafi Sołobkowce. W 1918 zajmował stanowisko administratora par. Żwańczyk. Potem jak administrator objął parafię Smotrycz liczącą prawie 5 tysięcy wiernych. Pomimo obudowy państwa polskiego, ks. Szymański nie zdecydował się na wyjazd do Polski i pozostał w bolszewickiej Rosji. W 1922 r. został aresztowany, uwięziony, a następnie skazany, razem z innymi księżmi (m.in. Władysławem Dworzeckim i Antonim Niedzielskim) na karę śmierci przez sąd w Kamieńcu Podolskim za sprzeciwianie się konfiskatom cennych przedmiotów liturgicznych w kościołach i zdradę stanu. Wyrok nie został wykonany dzięki interwencji Poselstwa RP w Charkowie. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.433, Szymański Walerian (1848-1927- ?). Należał do diecezji kamienieckiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1887–1892 pracował jako administrator parafii Woronowica (liczyła wówczas ponad 1800 wiernych) w dekanacie hajsyńsko-bracławskim, a od 1894 roku parafii Czerniejowce Podolskie e dekanacie Jampol i od 1910 roku był dziekanem jampolskim. W 1918 roku przebywał tam jako mansjonarz. Od początku lat dwudziestych (być może wcześniej) pracował w Kamieńcu-Podolskim, gdzie był administratorem kościoła ormiańskiego. Został tam aresztowany wiosną 1922 razem z grupą innych księży (Władysłąw Dworzecki, Antoni Niedzielski i Ryszard Szyszko-Bohusz) w związku z konfiskatami w kościołach, lecz ze względu na wiek był początkowo trzymany w domu pod strażą. 2 września 1922 roku o godzinie 1 nocy w gmachu Puszkina (Dom Narodowy) skazany został przez Trybunał Kamieniecki, razem ze wspomnianymi księżmi, a karę śmierci za zdradę stanu i kontrrewolucję. W czasie eskortowania do więzienia skazani byli bici i nazywani lokajami Piłsudskiego. Był nękany przez GPU i 29 września 1927 roku otrzyma wyrok sądowy, skazujący na wysiedlenie z granic Ukrainy na przeciąg 5 lat. Później jak się zdaje, powrócił do diecezji, gdyż według relacji prafian ze Smotrycza, mieszkających tam w latach trzydziestych, ks. Szymański został przywieziony do tej parafii z Mukarowa Podleśnego w celu odprawienia nabożeństwa w miejscowym kościele , co miało miejsce 9 czerwca 1936 roku. Trzy dni później ksiądz o nieustalonym nazwisku został tam aresztowany, a kościół zamknięto (był nim zapewne ks. Walerian Szymański). Dalsze losy nie znane. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm, Ryszard Szyszko-Bohusz ur. 17.07.1881 r. w Pawłogradzie. Po skończeniu Seminarium Duchownego w Żytomierzu, studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu, uzyskując tytuł kandydata teologii. W 1910 r. był wikariuszem parafii św. Mikołaja w Kijowie i katechetą w IV gimnazjum wojskowym i w szkole wojskowym. Cztery lata później został administratorem parafii Obodówka, liczącej w 1918 r. 3128 wiernych. Kolejną jego placówką duszpasterską był kościół podominikański w Kamieńcu Podolskim. W tej starej kresowej twierdzy brał żywy udział w polskiej pracy oświatowej. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Szyszko Ludwik (1876–1911–po 1925). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminyarium duchownego w Żytomierzu. W 1914 roku był wikariuszem parafii Stara Sieniawa (w 1918 roku liczyła 2930 wiernych) w dekanacie Lityń, a w latach 1918–1920 administratorem parafii Korystyszew (3124) i dziekanem radomyskim. W 1922 roku został uwięziony w Winnicy i ciężko zachorował na zapalenie nerek. Dalsze losy nie znane. W schematyzmie diecezji łucko-żytomierskiej w 1925 roku wymieniony jako przebywający poza diecezją. Później nie wymieniany. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.435-436, Szubert Paweł (Schubert Paul) s. Franza (1873–1898–1937). Urodził się w parafii Jamburg w gubernii Jekatetierinosław (Dniepropietrowsk). Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium seminarium duchownego w Saratowie. W 1901 roku był zastępcą proboszcza w parafii Siemionowka na Kubaniu. Od 1913 roku pracował jako proboszcz i dziekan w Symferopolu. W 1928 roku był duszpasterzem w kościele Maria-Himmelfahrtskirche w Odessie. Aresztowany tam w styczniu 1932 roku, skazany na 5 lat łagrów i wysłany do łagrów Swirstroju. Przebywał tam nadal w listopadzie 1934 roku. W marcu 1936 roku przeniesiony do łagru Miedwieżja Gora (Miedgora) BBK i 20 września 1937 roku skazany na śmierć przez Kolegium NKWD Karelskiej ASSR. Wyrok wykonano. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s.426-427, Tauberger Johannes (1890–1915- ?). Urodził się 29 grudnia. Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. W 1915 roku rozpoczął studia w Akademii Duchownej w Petersburgu, nie ukończone, jak się zdaje, na skutek jej zamknięcia w 1918 roku. W latach 1918–1919 był wykładowcą teologii dogmatycznej i apologetyki w seminarium duchownym diecezji tyraspolskiej w Odessie. W 1920–1922 pracował jako administrator parafii Selz. Od 1923 roku do zamknięcia kościoła był proboszczem w parafii Karlsruhe, później administratorem parafii Landau k. Odessy, gdzie został aresztowany pod zarzutem nielegalnego rozdzielania głodującym pieniędzy, otrzymanych z zagranicy. Na początku maja 1935 roku był sądzony w Odessie razem z grupą innych księży i skazany na 10 lat łagrów. Według pisma Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku przebywał wraz z grupą księży niemieckich na zesłaniu w Karagandzie. Dalsze losy nie znane. Zrehabilitowany jako ofiara represji politycznych 30 października 1992 roku. (źródła: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Tokarzewski%20Marian.htm) Marian Tokarzewski ur. się 2.02.1873 r. w Szepinkach koło Baru na Podolu. Po skończeniu szkoły średniej w Kamieńcu Podolskim, wstąpił do wyższego seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1896 r. przyjął święcenia kapłańskie. Ks. Tokarzewski szybko okazał się kapłanem niewygodnym dla carskich władz. Na skutek ich nacisków, nieustannie był przenoszony z parafii do parafii. W ciągu 20 lat posługiwał w 27 różnych miejscowościach. W 1909 r. został uwięziony w Zasławiu na Wołyniu. Po 5 latach tu spędzonych został wydalony, dekretem carskiego gubernatora, z macierzystej diecezji. W tej sytuacji udał się do głąb Rosji, gdzie opiekował się wspólnotami polskimi kolejno w Jarosławiu nad Wołgą, Kostromie i Wołogdzie. Potem, na polecanie bpa Jana Cieplaka udał się do Turkiestanu, gdzie zamieszkał w Taszkiencie. Tu roztoczył opiekę nad miejscowymi katolikami, zorganizował życie polskie oraz pierwszy zjazd Polaków Wojskowych. W czasie I wojny światowej rozwinął szeroką działalność charytatywną na rzecz uchodźców polskich w Rosji, szczególnie dzieci. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Traczyński Antoni, s. Michała (1893–1916–po 1937?). Urodził się w wiosce Zaboro (?) w powiecie łuckim. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W 1918 roku był katechetą w parafii Zwinogródka, a następnie administratorem i katechetą w parafii Lisianka w dekanacie zwinogródzkim (1920) oraz katechetą w Zwinogródce. W latach 1923–1925 był czasowo administratorem parafii Baranówka w dekanacie Nowogród Wołyński i parafii Miropol w tym samym dekanacie. Aresztowany w tej ostatniej parafii 4 listopada 1923 roku na podstawie zarzutu szpiegostwa na rzecz Polski razem z grupą innych księży, zwolniony 25 grudnia tego roku. Ponownie aresztowany na początku 1925 roku za katechizację dzieci, został skazany na 7 miesięcy robót przymusowych, a po ich odbyciu na 3 lata banicji z granic Ukrainy. Był sądzony i przez pewien czas więziony w Żytomierzu. Aresztowany ponownie 7 maja 1928 roku, został skazany na 6 lat zesłania do Omska. W czerwcu 1930 roku zesłany do Narymskiego Kraju. Przebywał tam do 1932 roku. W lutym tego roku aresztowany i wysłany do więzienia w Nowosybirsku, a w czerwcu do jednego z łagrów SŁON. W październiku 1933 roku został zwolniony po odbyciu kary i w tym samym miesiącu podjął pracę w parafii Smiła w dekanacie zwinogródzkim. Po raz kolejny został aresztowany na Podolu i deportowany na zesłanie, jak się zdaje, do Brianska, gdzie był notowany w 1934 roku. Według listy A. Ponińskiego z marca 1937 roku przebywał w miejscowości Orioł. Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku wymienia go wśród kilkunastu księży polskich aresztowanych już na zesłaniu w 1937 roku (aresztowany został w sierpniu 1937). Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Turowski Maksymilian s. Dominika (1886–1909- ?). Urodził się w wiosce Wariszim (?) koło Żytomierza. Należał do diecezji kamienieckiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1910 roku przebywał w klasztorze w Zasławiu, który służył władzom carskim jako miejsce odosobnienia nieprawomyślnych księży katolickich. W latach 1913 – 1918 był administratorem parafii Ozarzyńce w dekanacie Mohylew Podolski. W 1920 roku został mianowany ad interim na podobne stanowisko w parafii Jaryszów w tym samym dekanacie. W połowie lat dwudziestych i zapewne dłużej był administratorem parafii Szarogród, która w 1918 roku liczyła 7487 parafian. Tamże aresztowany 26 stycznia 1930 roku i 10 maja 1930 roku przez „trójkę” OGPU został skazany na 10 lat łagrów. 26 maja tego roku został wysłany do politizolatora w Jarosławlu nad Wołgą razem z 30 innymi polskimi księżmi z Ukrainy. Wyrażał pragnienie wymiany do Polski. W sierpniu 1933 roku wysłany do łagru na Sołówkach. Według listy A. Ponińskiego był tam jeszcze na początku 1937 roku. Dalsze losy nie znane. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Tysowski Kazimierz s. Andrzeja (1904-?). Urodził się w Żmerynce na Ukrainie. Ukończył Instytut Komunikacji. Był alumnem konspiracyjnego seminarium w Leningradzie, kierowanego w 1926 roku przez ks. Antoniego Wasilewskiego. W momencie jego wykrycia i likwidacji przez GPU 14 stycznia 1927 roku został razem z kolegami: Kajetanem Szykierem, Woronką i innymi aresztowany i skazany przez Kolegium OGPU na 5 lat łagrów na Sołówkach. 27 grudnia 1931 roku został zwolniony i wyjechał do Żmerynki, 21 listopada 1932 roku został ponownie aresztowanskarżony o szpiegostwo na rzecz Polski i Francji. 27 maja 1933 roku otrzymał wyrok 3 lata łagrów na Sołówkach. 12 lipca 1935 roku skierowany na zesłanie do Samarkandy. Dalsze losy nie znane. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, Adam Wagner, s. Kaspra (1894-1919–1938). Urodził się w wiosce Nowa Krasniwka, rej. Luksemburg, obwodu Stalińsk. Studiował w seminarium duchownym najpierw w Saratowie, pote w Odessie, dokąd w 1918 roku zostało ono przeniesione. Święcenia kapłańskie potrzymał z rak biskupa Josepha Kesslera. Należał do diecezji tyraspolskiej. Początkowo był wikariuszem parafii Landau, a następnie w latach 1925–1934 (?) administratorem parafii Mariupol w gubernii jekatierinosławskiej, dekanatu Berdiańsk. Pod presją GPU podpisał rzekomo dobrowolną rezolucję parafian w Mariupolu, w której żądano, by Kościół katolicki nie podlegał rozkazom rządu polskiego, aby księża nie byli przez ten rząd zmuszani do roboty szpiegowskiej oraz do walki z rządem robotniczo-włościańskim, lecz zajmowali się wyłącznie obowiązkami religijnymi, a wierzący nie popełniali czynów kontrrewolucyjnych, pod karą wyłączenia z gminy religijnej. Dnia 23 lutego 1934 roku wyrokiem „trójki” skazany został na 10 lat pozbawienia wolności i wysłany na Syberię. Trzy lata później „trójka” obwodu nowosybirskiego skazała go 25 grudnia 1937 roku na śmierć. Wyrok wykonano w więzieniu w Nowosybirsku prawdopodobnie w styczniu 1938 roku. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm, Paweł Welik ur. 1872 r. we wsi Polubicze koło Siedlec. W 1895 r. ukończył gimnazjum w Warszawie. Cztery lata później wstąpił do seminarium duchownego w Żytomierzu. Po jego ukończeniu w 1903 r., otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1904-1905 był wikariuszem parafii Krasne, a następnie w latach 1906-1910 administratorem parafii Zbrzyż. Od 1912 r. pracował jako administrator parafii Kotelnia koło Żytomierza. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Wierzbicki Aleksander s. Wojciecha (1883–1905–1934?). Należał do diecezji kamienieckiej i był zastępca jej administratora apostolskiego ks. Jana Świderskiego. Seminarium duchowne ukończył w Żytomierzu. W latach 1910 – 1913 pracował jako wikariusz parafii Latyczów, a od 1913 roku administrował parafię Makarów Podleśny (w 1918 roku liczyła 4269 wiernych) w dekanacie Uszyca. W połowie lat dwudziestych był także administratorem parafii Mińkowce (w 1918 roku liczyła 2230 wiernych) w tym samym dekanacie. Aresztowany został w sierpniu 1931 roku i zesłany w okolice Murmańska. Zmarł w 1934 roku (?) w Norylsku. Zawiadomienie o śmierci, nadesłane przez PCK w Moskwie, nosi datę 10 stycznia 1934 roku. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Wierzbicki Andrzej (1876–1900- ?). Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W latach 1904 – 1907 był administratorem parafii Topory (w 1918 roku liczyła 2578 wiernych) w dekanacie Skwira, a następnie (1910–1914) parafii Machnówka w dekanacie berdyczowskim. W 1918 roku był katechetą w parafii Matki Bożej z Góry Karmel w Berdyczowie, a w 1920 roku mansjonariuszem w parafii św. Barbary w tym mieście. Schematyzmy diecezji łucko-żytomierskiej z 1923 i 1925 roku wymieniają go jako administratora parafii Białozórka w dekanacie krzemienieckim w Polsce. Później nie jest wymieniany. Według relacji parafian z Tynny (dekanat uszycki w diecezji kamienieckiej) ks. Andrzej Wierzbicki pracował tam w 2 połowie lat dwudziestych, został aresztowany przed 1930 i zesłany do łagru. Parafianie wysyłali mu paczki żywnościowe. Miał umrzeć na zesłaniu, po uwolnieniu z łagru. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Wolf Jakob s. Andrzeja (1891–1914-?). Urodził się we wsi Wołkowo, powiatu Tyraspol w gubernii chersońskiej. Należał do diecezji tyraspolskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Saratowie. Od 1914 roku pracował jako wikariusz parafii Kosheim (Konstantynowo ) w gubernii jekatierinosławskiej, a później administrator parafii Wołkowo i od 1 października 1924 roku Noworosyjsk w gubernii czernihowskiej. Został tam 13 sierpnia 1930 roku aresztowany razem z grupą księży niemieckich. 18 sierpnia 1930 roku wszystkim przedstawiono akt oskarżenia o działalność antysowiecką. Na początku 1931 roku został przeniesiony do Rostowa nad Donem w celu dalszego śledztwa. 19 maja 1931 roku skazany przez „trójkę” OGPU na karę łagru (nie znana wysokość wyroku). Ks. Leopold Marie Braun, kapelan ambasady amerykańskiej w Moskwie i duszpasterz w kościele św. Ludwika w liście z 20 maja 1940 roku do bpa Pie-Eugene Neveu we Francji podawał, że ks. Wolf udał się ze swoim bratem do miejscowości Gorki w nadziei znalezienia pracy i zachorował tam na malarię. Żałował, że opuścił poprzednie miejsce zesłania nas Zatoką Beringa, gdzie mógł jednak zarobić na marną egzystencję. Dalsze losy nie znane. (źródło: R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Martyrologium, Lublin 1998, s.517-518) Wolf Joseph (1882–1905- ?). Należał do diecezji tyraspolskiej. Ukończył seminarium duchowne w Saratowie. W latach 1905–1906 był wikariuszem i katechetą w Karlsruhe, a później w latach 1906–1908 kaznodzieją niemieckim w Odessie, gdzie założył bibliotekę niemiecką i Maryjne Stowarzyszenie Pomocy. Przez kilka lat (1909–1912) był ojcem duchownym w seminarium duchownym diecezji tyraspolskiej, a pod koniec tego okresu jego prefektem. Od 1912 roku pracował w archidiecezji mohylewskiej jako filialista w Kustanaju (Kazachstan). Między 1929 a 1935 był proboszczem parafii Selz. Zmarł na zesłaniu. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 380 - 381, R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Wolf Lorenz (1871–1897–po 1935). Należał do diecezji tyraspolskiej. Ukończył seminarium duchowne w Saratowie. Był krótko wikariuszem w katedrze w Saratowie, a następnie w parafii Kostheim . W latach 1898 – 1908 był zastępcą proboszcza, a następnie proboszczem w München. W 1908 roku został duszpasterzem z prawami proboszcza (curatus) parafii Wołkowo w gubernii chersońskiej, dekanatu Odessa. Był tam jeszcze w 1914 roku. W 1928 roku pozostawał na stanowisku administratora parafii Elsass. Na początku maja 1935 roku w procesie kilkunastu księży niemieckich w Odessie został skazany na 10 lat łagrów za nielegalne rozdzielenie głodującym pomocy finansowej pochodzącej z zagranicy. Zmarł, jak się zdaje, w więzieniu odeskim. Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ z 28 czerwca 1938 roku wymienia go jako zmarłego w nie znanym miejscu i czasie, jakkolwiek z wątpliwością, czy nie chodzi o ks. Michała Wolfa. Zrehabilitowany 17 kwietnia 1991 roku jako ofiara represji politycznych. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 381, Wolf Michał (Michael) (1890–1913–1937). Urodził się w Neulebentahl w obwodzie odeskim. Pochodził z diecezji tyraspolskiej. Po wstąpieniu do seminarium duchownego w Saratowie przez pewien czas studiował zagranicą, uzyskując licencjat z teologii. W latach 1917–1919 był profesorem Pisma Świętego i historii kościoła najpierw w seminarium duchownym w Saratowie, później w Odessie, po przeniesieniu seminarium do tego miasta. Uczył także języka łacińskiego, najpierw w seminarium niższym, a później także w wyższym. W 1919 roku był promotorem sprawiedliwości w kurii biskupiej. W latach następnych (1923 i 1929–1930 był m.in. proboszczem i dziekanem w Dniepropietrowsku. Miał pewne nieporozumienia ze swoimi parafianami Polakami, jakkolwiek był bardzo miłym i sympatycznym człowiekiem. Aresztowany w Dniepropietrowsku 8 czerwca 1929 roku, 30 września 1929 roku został skazany na 10 lat łagrów z końcem wyroku 8 czerwca 1939 roku. Na Sołówki przybył 23 kwietnia 1930 roku. W 1932 roku w związku z wykryciem w łagrze na wyspie Anzer rzekomego antysowieckiego ugrupowania wśród więzionych tam 32 księży katolickich, zarząd USŁagu w rozporządzeniu z 9 lipca 1932 roku kończącym śledztwo w stosunku do niego podjął decyzję: „trzymać na wyspach w izolacji od innych księży do końca wyroku”. W pewnym okresie pracował w łagrze na gospodarstwie na osiedlu Kreml. Według listy A. Ponińskiego był tam na początku 1937 roku. Został w łagrze na Sołówkach aresztowany 9 października 1937 roku i decyzją „trójki” UNKWD obwodu leningradzkiego został skazany na śmierć. Miesiąc później 3 listopada 1937 roku został rozstrzelany w więzieniu sołowieckim. Pismo Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie z 28 czerwca 1938 roku wymienia ks. Michała Wolfa jako proboszcza z Odessy, zmarłego w łagrze na Wyspach Sołowieckich, co jest niezbyt dokładną informacją. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 381, Woronicz Józef s. Jana (1882-1907–po 1936 r.). Urodził się 28 sierpnia w Kosowcach w obwodzie winnickim na Podolu. Pochodził z zasłużonej dla kraju rodziny. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Po uzyskaniu matury w gimnazjum klasycznym przez rok studiował na Uniwersytecie Kijowskim, po czym wstąpił do seminarium duchownego w Żytomierzu. Po jego ukończeniu przez dwa lata odbywał dalsze studia na Uniwersytecie w Innsbrucku w Austrii. Na swojej pierwszej parafii w Gniewaniu-Witawie w dekanacie winnickim (gdzie pracował w latach 1909–1910) naraził się władzom carskim przez odmowę wydania pisma aprobującego małżeństwo katolika z prawosławną. W konsekwencji przez 5 lat pozostawał na stanowisku wikariusza parafii katedralnej w Żytomierzu. Od 1915 roku był administratorem 3 parafii przyfrontowych i pracował w szczególnie ciężkich warunkach. W 1918 roku administrował parafię Jałowicze (k. Łucka), a później parafię Leszczyn (k. Żytomierza) i parafię Topory. Od 1922 roku był administratorem parafii: Chodorków, Brusiłów, a później Didowszczyna i Nowosielica. Był w tym czasie wicedziekanem skwirskim. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych był administratorem parafii w Uszomierzu, Wielednikach, Jemielczynie, Barasze oraz Buczki w rejonie Malin obwodu kijowskiego, gdzie rezydował. Istnieje informacja, że w styczniu 1930 roku, jako administrator parafii Buczki otrzymał nakaz zapłacenia tysiąca rubli podatku (ok. 4500 ówczesnych złotych polskich), po którym, na skutek niemożliwości jego uiszczenia, skonfiskowano mu całe posiadane mienie osobiste. W konsekwencji znalazł się w nędzy razem ze swoja matką staruszka. Na początku lat trzydziestych (okres głodu na Ukrainie) jego matka zwracała się do rodziny w Polsce z błagalna prośbą o paczki żywnościowe. Pismo Konsulatu Polskiego w Kijowie do MSZ z 24 lutego 1930 roku wymienia go wśród 17 księży aresztowanych po 25 kwietnia 1929 roku. Ponownie aresztowany został 29 sierpnia 1933 roku w Buczkach przez specjalny odział OGPU USSR. Akta śledcze jako datę aresztowania wymieniają 4 grudnia tego roku (druga data oznacza dzień formalnego wypełnienia ankiety ankiety dotyczącej aresztowanego). Oskarżony został o to, że rzekomo przekazywał do konsulatu polskiego w Kijowie informacje szpiegowskie co do ekonomiczno-politycznego stanu w ZSRR, prowadził nacjonalistyczną robotę, wychowywał ludność polską w nienawiści do władzy sowieckiej i przygotowywał kadry do walki zbrojnej z władza sowiecką. 24 września 1934 roku w Kijowie został skazany na trzy lata łagrów z zaliczeniem kary od 29 sierpnia 1933 roku. Sądzony był w sprawie Blechmana, Woronicza i innych. Wysłany został do jednego z łagrów koło Karagandy z Kazachstanie (KARŁag). Według informacji przekazywanych do Polski aresztowany został 15 sierpnia 1933 roku na odpuście w parafii Malin (w 1918 roku liczyła 3458 wiernych) w dekanacie Radomyśl i uwięziony w Kijowie. Podczas śledztwa więzieniu był torturowany. Według pisma Konsulatu PR w Kijowie z 9 kwietnia 1934 roku, skierowanego do Poselstwa Polskiego w Moskwie, proces toczył się w Moskwie. Stąd ks. Woronicz miał być deportowany do politizolatora w Jarosławiu nad Wołgą, jednak w maju 1934 roku znajdował się w KARŁagu. W sierpniu 1936 roku przebywał na zesłaniu w Sewastopolu, z wyrokiem „minus 6”, a w grudniu tego roku w Kierczu. A. Poniński w wykazie więzionych i zesłanych księży katolicki z marca 1937 roku wymienia go jako zesłańca w tej ostatniej miejscowości. W liście do PCK w Moskwie z 30 marca tego roku pisanym z Kiercza ks. Woronicz donosił o swojej ciężkiej chorobie (chodził o dwóch laskach) i niemożliwości dostania się do szpitala z powodu braku miejsca. Prosił o pomoc żywnościową i o 50-100 rubli w celu kupienia tranu. Dalsze losy nie znane. Brak ks. Woronicza, inż. Ludwik Woronicz z Poznania, w liście do Prymasa Polski kard. Augusta Hlonda z 1 marca 1930 roku zawierającym prośbę o interwencję w celu umożliwienia bratu wyjazdu do Polski, powoływał się m.in. na fakt, że rodzina Woroniczów dała Kościołowi trzech kardynałów i siedmiu innych duchownych. W kolejnym liście z 28 listopada 1932 roku, zwracał się do kardynała Hlonda o pomoc materialną dla brata i matki. Na tym ostatnim liście prymas zanotował: „wypłaciłem p. Woroniczowi 25.8.32 roku zł. 162,15 na przesyłki żywności dla jego brata księdza w Rosji. Po śmierci Ludwika Woronicza osobą ks. Woronicza zajęła się kuzynka Woroniczów, Jadwiga Sobańska, która jednak jak pisała w liście do kardynał Hlonda z 8 stycznia 1934 roku, wyzuta przez bolszewików ze wszystkich majątków, nie była w stanie nieść mu pomocy. 28 czerwca 1938 roku ks. Woronicz był ponownie aresztowany w Kierczu. Dalsza dola nie znana. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 390-391, Zabuski Feliks, s. Franciszka (1895–1919–1938). Urodził się w Klimontach w gubernii siedleckiej. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej i był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. W 1920 roku był wikariuszem w katedrze żytomierskiej. W latach 1923- 1925 pracował jako administrator kilku parafii Sławuta, Annopol, Szepetówka i Krzywin w dekanacie zwiahelskim i zasławskim. Niekiedy mylnie wymieniany jako Zaleski. Aresztowany został w Sławucie 25 stycznia 1930 roku. Początkowo był tam więziony, a następnie w Kijowie, Charkowie i Jarosławiu nad Wołgą. W Charkowie 27 czerwca 1930 roku został skazany na 5 lat łagrów i 3 lata zesłania. Na liście 10 księży polskich z Ukrainy, przebywających w więzieniach charkowskich z różnymi wyrokami, przesłanej przez departament konsularny MSZ Prymasowi Polski w piśmie z 30 lipca 1930 roku wymieniony jako skazany na 5 lat więzienia. W więzieniu charkowskim przebywał razem z 30 innymi księżmi polskimi z Ukrainy. 26 września 1930 został w grupie 10 księży wysłany omyłkowo do łagru nad Dźwiną w Kotłasie. Po kilku tygodniach wszyscy zostali przewiezieni do politizolatora w Jarosławiu nad Wołgą. W marcu 1933 roku przebywał w jednym z łagrów na Sołówkach. W listopadzie 1934 roku był w łagrze Kiemˈ BBK, a w grudniu tego roku został skierowany do Archangielska. W sierpniu 1936 roku znajdował się w łagrze Miedwieżja Gora, Kirow. A. Poniński w wykazie z marca 1937 roku wymienia go jako zesłańca w Archangielsku. Miał tam pracować jako sanitariusz w szpitalu. Jego brat żyjący w Polsce złożył 3017 zł. w „Inturiście” na konto jego wyjazdu do Polski, a za przeniesienie go do Archangielska dodatkowo 110 zł. Dnia 23 listopada 1937 roku ks. Zabuski został ponownie aresztowany, oskarżony o utworzenie kontrrewolucyjnego oddziału POW w Sławucie i przygotowywanie powstania zbrojnego przeciwko ZSSR. 4 stycznia 1938 roku „trójka” przy Kolegium NKWD obwodu archangielskiego wydała na niego wyrok śmierci. 16 stycznia 1938 roku został rozstrzelany. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Zdaniewicz Jakub s. Michała (1870–1894–po 1937 roku). Należał do diecezji kamienieckiej. Ukończył seminarium duchowne w Żytomierzu. W 1902 był administratorem parafii Aleksandria w dekanacie Równe, a w latach następnych pracował jako administrator kilku parafian: Bohusław w dekanacie humańskim (1904–1906), Nowokonstantynów (1907), Kopijówka (1910) i Poryck w dekanacie włodzimierskim (1914). W 1917 i zapewne później był administratorem parafii Raszków (liczyła wówczas 1204 wiernych) w dekanacie Bałta. Według listy administratora apostolskiego w Moskwie z czerwca 1933 roku jeszcze w tym czasie przebywał w jednej parafii na Podolu, jak się zdaje w Barze. Aresztowany w 1935 roku i skazany na 5 lat łagrów. W lipcu 1936 roku wysłany do łagru Pindusza, Kirowskaja Żeleznaja Doroga. A. Poniński wymienia go w marcu 1937 roku jako więźnia w łagrze Miedwieżja Gora. Został tam przeniesiony razem z ks. Jaohannesem Beilmannem. W liście do biura PCK w Moskwie z 22 marca 1937 roku pisał m.in. „Jak mnie aresztowano, już blisko dwa lata upływa, znikąd nie ma ratunku, stary jestem i zdrowie moje ledwie się trzyma, gdyby kto wyrwał mnie stąd, to bym wiecznie modlił się za wybawców swoich. Ostatnie pismo pochodzi z kwietnia 1937 roku. Dalsze losy nie znane. (źródło: З АРХІВІВ ВУЧК-ГПУ-НКВД-КГБ,Біографії римо-католицьких священиків, s. 391, Zysko Krystian (Siska Christian) (1887–1924– po 1937 roku). Pochodził z diecezji tyraspolskiej. W 1919 roku rozpoczął studia w seminarium duchownym w tej diecezji w Odessie, lecz po jego likwidacji przez władze sowieckie ukończył je prywatnie pod kierunkiem prałata Józefa Kruszyńskiego w Odessie. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk biskupa Antoniego Zerra. Do chwili aresztowania i uwięzienia w 1935 roku był administratorem parafii Nikołajew. Zarzucano mu udział w szpiegowsko-dywersyjnej organizacji oraz robotę nacjonalistyczną wśród Niemców. Oprócz niego udział w tej organizacji zarzucano także księżom: B. Blechmanowi (Kijów), R. Loranowi (Mikołajów) M. Walizerowi (Cherson). Ks. Zysko został skazany na 10 lat łagrów. W piśmie z 28 lipca 1938 roku T. Błaszkiewicza, kierownika Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Moskwie do MSZ wymieniony jako nieżyjący. (R. Dzwonkowski, Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRSR 1917-1939. Żmigrodzki Józef s. Jakuba (1880–1903–1935). Urodził się w Niemirowie, tam też rozpoczął naukę w gimnazjum, które następnie ukończył w Kijowie. Należał do diecezji łucko-żytomierskiej. Był absolwentem seminarium duchownego w Żytomierzu. Od 1903 roku pracował jako wikariusz parafii św. Aleksandra w Kijowie i katecheta. W latach 1904 – 1910 kierował budową kościoła św. Mikołaja w tym mieście, a następnie został administratorem powstałej przy nim parafii (w 1918 roku liczyła 16 283 wiernych) 29 kwietnia 1919 roku aresztowany i wkrótce zwolniony. W 1925 roku pod presją GPU podpisał obszerne oświadczenie nie powołujące się na listy ks. Józefa Kruszyńskiego z diecezji tyraspolskiej, ks. Kazimierza Nanowskiego z diecezji kamienieckiej i ks. Andrzeja Fedukowicza z diecezji łucko-żytomierskiej, potępiających rzekomą antysowiecką działalność szpiegowską i polityczną księży polskich, ich współpracę z wywiadem polskim itp. Zostało ono ono opublikowane w polskojęzycznej gazecie „Sierp” (26.04.1925) ukazującej się w Kijowie. Aresztowany 14 stycznia 1930 roku i uwięziony w najpierw w więzieniu DPU w Kijowie, a następnie w Jarosławlu nad Wołgą, w grupie 30 polskich księży z Ukrainy. 12 marca 1930 roku oskarżony o przestępstwa polityczne 10 maja skazany przez „trójkę” DPU w Kijowie na 7 lat łagrów. Początek wyroku liczył się od 15 stycznia 1930 roku. W czasie procesu odrzucił jako nieprawdziwe oskarżenia o werbowanie Polaków z Kijowa do działalności szpiegowskiej na rzecz Polski i współpracę w tej dziedzinie z konsulem polskim w tym mieście. Wyrok odbywał na Sołówkach. 4 października 1933 roku przebywał w łagrze Kiem'. 25 marca 1935 roku otrzymał skierowanie na zesłanie do Archangielska. Zmarł w lazarecie na Sołówkach w maju 1935 roku po odbyciu spowiedzi u ks. Wacława Szymańskiego z tej samej diecezji. (źródło: http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Borysowicz.htm) Żyliński Bolesław ur. się 30.10.1894 r. w Lubaczu na terenie diecezji łucko-żytomierskiej. W 1915 r., czując głos Bożego powołania, wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Petersburgu. W 1917 r. przeniósł się do seminarium w Żytomierzu, które wkrótce z powodu wojny przeniosło się do Tarnowa. Tu zakończył formację seminaryjną i w 1920 r. przyjął święcenia kapłańskie. |